Thủ tướng chỉ rõ những 'tài sản vô giá' để Ninh Bình bứt phá, phát triển nhanh, bền vững

Sáng 28/5, tại tỉnh Ninh Bình, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh Ninh Bình thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó có mục tiêu đến năm 2035, tỉnh Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Cùng tham dự Hội nghị có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình Đoàn Minh Huấn; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương; đại diện đại sứ quán các nước, các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Quy hoạch tỉnh Ninh Bình thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được phê duyệt tại Quyết định 218/QĐ-TTg ngày 4/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ.

Quy hoạch Ninh Bình lựa chọn mô hình phát triển "xanh" dựa trên các ngành kinh tế trụ cột, các hành lang phát triển, các nhiệm vụ trọng tâm, đột phá.

Trong đó, 4 ngành kinh tế trụ cột gồm: (1) Lấy du lịch, công nghiệp văn hóa gắn với kinh tế di sản làm mũi nhọn; (2) Lấy công nghiệp cơ khí ô tô làm động lực thúc đẩy một số ngành công nghiệp công nghệ cao; (3) Lấy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo làm đột phá; (4) Lấy nông nghiệp sinh thái, đa giá trị làm trụ đỡ.

Công tác quy hoạch càng làm càng có thêm kinh nghiệm

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng được dự sự kiện tại Ninh Bình - vùng đất Cố đô ngàn năm lịch sử, "địa linh nhân kiệt", gắn liền với nhiều danh thắng nổi tiếng mang tầm dân tộc và nhân loại; là nơi bảo tồn, lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc; chứng nhân của một giai đoạn lịch sử hào hùng thể hiện bản lĩnh, khí phách Đại Cồ Việt.

Thủ tướng đánh giá cao việc tổ chức và cơ bản thống nhất với nội dung Hội nghị; bày tỏ sự ấn tượng với khát vọng, ý chí, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Ninh Bình trong triển khai Quy hoạch tỉnh; đồng thời nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm về công tác quy hoạch nói chung và thực hiện quy hoạch tỉnh Ninh Bình nói riêng.

Đánh giá tổng thể về công tác quy hoạch, Thủ tướng nhấn mạnh quy hoạch có vai trò rất quan trọng, đây không phải là việc mới, nhưng là việc khó và chúng ta càng làm càng có thêm nhiều kinh nghiệm.

Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII tới nay, công tác quy hoạch đã được tập trung đầu tư, đẩy mạnh thực hiện, có nhiều bước tiến; công tác lập, điều chỉnh và tổ chức thực hiện quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, thành phố trong vùng được đẩy nhanh tiến độ (đã hoàn thành việc lập, thẩm định, phê duyệt 110/111 quy hoạch).

Thủ tướng chỉ rõ, quy hoạch có vai trò dẫn dắt, định hướng, giúp phát triển đúng hướng, nhanh, bền vững, toàn diện, có lớp, có lang; giúp khai thác, sử dụng hiệu quả các nguồn lực, trong đó có mặt đất, mặt nước, không gian ngầm, kết nối với các không gian khác. 

Quy hoạch phải có tư duy đổi mới, đột phá, tầm nhìn chiến lược, tổng thể, bao trùm, toàn diện, cả trước mắt và lâu dài. Quy hoạch phải đi trước một bước, phải đảm bảo tính lớp lang, hệ thống, khoa học, từng bước thực hiện có hiệu quả. 

Có nhà tư vấn tốt mới có quy hoạch tốt, có quy hoạch tốt mới có dự án tốt, có dự án tốt mới thực hiện đầu tư tốt, mang lại hiệu quả.

Công tác quy hoạch phải bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; bám sát tình hình thực tiễn của địa phương, vùng, khu vực, thế giới, nhất là tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của địa phương, việc gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, được đa số đồng tình thì đưa vào quy hoạch; bám sát nhu cầu, nguyện vọng của người dân, doanh nghiệp trong phát triển của tỉnh, của vùng.

Đồng thời, chú trọng 3 yếu tố quan trọng về tư tưởng chủ đạo trong công tác quy hoạch: (1) Luôn đặt con người là trung tâm, chủ thể và nguồn lực, động lực; không hy sinh công bằng, tiến bộ xã hội, môi trường để đổi lấy tăng trưởng đơn thuần; (2) Xác định nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ doanh nghiệp và nhân dân. Làm mới các động lực cũ, khai thác đột phá các nguồn lực mới; (3) Phù hợp với xu thế phát triển, nhất là các xu hướng phát triển mới của các ngành, lĩnh vực, vùng, đất nước, thế giới.

Thủ tướng cũng chỉ ra những nhiệm vụ mà công tác quy hoạch cần tập trung thực hiện: Tìm ra và thúc đẩy phát triển tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh (khai thác hiệu quả, thu hút nguồn lực cho phát triển nhanh, bền vững); phát hiện, chỉ rõ những mâu thuẫn, tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức… để đưa ra giải pháp hóa giải, khắc phục; xây dựng danh mục các dự án, chương trình để thu hút đầu tư, xúc tiến thương mại, thúc đẩy phát triển KTXH; huy động nguồn lực thực hiện (Nhà nước, xã hội, hợp tác công tư, FDI…); tổ chức thực hiện khoa học, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên phù hợp; thường xuyên theo dõi, giám sát; không cầu toàn, không nóng vội, làm việc gì dứt việc nấy.

Vùng đất địa linh nhân kiệt, văn hóa đặc sắc, phong phú

Thủ tướng khẳng định Ninh Bình có nhiều tiềm năng, lợi thế, là tỉnh nằm ở cực Nam đồng bằng sông Hồng, có vị trí chiến lược quan trọng cả về chính trị, kinh tế và quốc phòng - an ninh; điểm giao cắt giữa 3 vùng (Vùng Đồng bằng sông Hồng - Vùng rừng núi Tây Bắc và Vùng duyên hải Bắc Trung Bộ).

Tỉnh là vùng đất "địa linh nhân kiệt", nhiều giá trị văn hóa - lịch sử - sinh thái tự nhiên độc đáo, đặc sắc riêng có: Có Cố đô Hoa Lư với di sản lịch sử - văn hóa đồ sộ, đặc sắc, phong phú, chứa đựng những giá trị độc đáo; là một trong 8 tỉnh, thành phố có Di sản thế giới và là địa phương duy nhất của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á sở hữu di sản hỗn hợp văn hóa và thiên nhiên - Quần thể danh thắng Tràng An, Vườn Quốc gia Cúc Phương..., nhiều nghề thủ công truyền thống đa dạng.

Ninh Bình cũng là 1 trong 3 trung tâm công nghiệp cơ khí ô tô lớn, hiện đại của đất nước; 1 trung tâm chế biến rau quả hàng đầu Việt Nam.

Dịch vụ của tỉnh phát triển mạnh mẽ, với du lịch trở thành điểm sáng, nhiều năm liền giữ vững vị trí trong nhóm 15 điểm đến hàng đầu và 10 tỉnh thu hút lượng khách cao nhất cả nước, đang dần trở thành trung tâm du lịch của quốc gia và quốc tế.

Ninh Bình là quê hương của nhiều danh nhân đất Việt tiêu biểu như: Anh hùng dân tộc Đinh Bộ Lĩnh, Vua Lê Đại Hành, Danh nhân văn hóa Trương Hán Siêu, Quốc sư Nguyễn Minh Không, Trạng Bồng Vũ Duy Thanh, Anh hùng Lương Văn Tụy, Sử gia Ninh Tốn,...

Thời gian qua, tỉnh đạt được nhiều kết quả quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Năm 2023, kinh tế tỉnh duy trì phát triển, tốc độ tăng trưởng GRDP ước đạt 7,27%, đứng thứ 8 trong Vùng Đồng bằng sông Hồng và đứng thứ 22 toàn quốc; quý I/2024 tiếp tục tăng ở mức 8,02%. Từ năm 2022 tỉnh Ninh Bình thực hiện tự chủ về ngân sách (năm 2023 xếp 26/63, ước đạt 16.144 tỷ đồng); xuất khẩu xếp 23/63.

Từ một tỉnh thuần nông, đến nay, công nghiệp và dịch vụ đã chiếm tỉ trọng hơn 80% trong cơ cấu kinh tế. Công nghiệp thực sự đã trở thành động lực trong tăng trưởng. Du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần tích cực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh và bền vững của tỉnh. Hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm đầu tư, nâng cấp, nhất là hạ tầng giao thông.

Công tác xây dựng nông thôn mới được triển khai quyết liệt, đồng bộ, đạt được nhiều kết quả tích cực (đã có 100% xã và 100% huyện, thành phố của tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới). Công tác đảm bảo an sinh xã hội được chú trọng, tỉ lệ hộ nghèo, cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 ở mức thấp (đến hết năm 2023 lần lượt là 1,86% và 2,27%; GRDP bình quân đầu người xếp 24/63).

Giáo dục - đào tạo được quan tâm, chú trọng phát triển toàn diện cả quy mô và chất lượng. Quốc phòng, quân sự địa phương được tăng cường; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; hoạt động đối ngoại mở rộng...

Theo Thủ tướng, đây chính là nền tảng vững chắc để Ninh Bình tiếp tục khẳng định vị thế của mình trên con đường phát triển và hội nhập. Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận và nhiệt liệt biểu dương những thành tựu mà Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Ninh Bình đã đạt được trong suốt chặng đường phát triển, đổi mới vừa qua, đóng góp tích cực vào thành công chung của cả nước.

Tuy nhiên, tỉnh còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức. Quy mô kinh tế nhỏ so với các tỉnh trong khu vực. Đô thị hóa thấp (dân số thành thị mới chiếm 21,5%, dân số nông thôn chiếm 78,5%). Việc phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ… cần đầu tư hơn nữa. Công tác giải phóng mặt bằng và triển khai một số dự án còn chậm. Tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội còn tiềm ẩn phức tạp…

"1 trọng tâm, 2 quyết tâm, 3 động lực" với Ninh Bình

Theo Thủ tướng, Quy hoạch tỉnh đã mở ra đường hướng, tầm nhìn và không gian phát triển mới, tạo động lực, giá trị mới cho Ninh Bình trong bức tranh chung của các tỉnh, thành phố trong khu vực và trên cả nước.

Quy hoạch tỉnh đã lựa chọn mô hình phát triển "xanh" dựa trên 4 ngành kinh tế trụ cột, 3 hành lang phát triển. Thủ tướng cho rằng, đây là lựa chọn hết sức đúng đắn, mang tầm chiến lược, có ý nghĩa quyết định cho sự phát triển nhanh, bền vững của tỉnh Ninh Bình trong thời gian tới.

Theo người đứng đầu Chính phủ, để thực hiện Quy hoạch, tỉnh Ninh Bình cần chú trọng, tập trung thực hiện "1 trọng tâm, 2 quyết tâm, 3 động lực".

"Một trọng tâm" là huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực hợp pháp để thực hiện quy hoạch, lấy nguồn lực bên trong là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng và đột phá, trong đó nguồn lực quan trọng nhất vẫn là con người, phát huy tối đa tính tự lực, tự cường, truyền thống lịch sử, văn hoá hào hùng của vùng đất Cố đô Hoa Lư.

"Hai quyết tâm" gồm: (1) Quyết tâm đầu tư, phát triển yếu tố con người, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài để đi lên từ "bàn tay, khối óc, khung trời, cửa biển" của mình, bảo đảm an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau; (2) Quyết tâm phát huy vai trò kết nối của 3 vùng (Vùng Đồng bằng sông Hồng - Vùng rừng núi Tây Bắc và Vùng duyên hải Bắc Trung Bộ) về kinh tế, giao thông, hạ tầng, hệ thống sản xuất và cung ứng theo chuỗi…

"Ba động lực" gồm: (1) Phát triển hạ tầng chiến lược; (2) Phát triển công nghiệp và dịch vụ, trong đó có công nghiệp ô tô, công nghiệp văn hóa, kinh tế di sản; (3) Thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển các ngành, lĩnh vực mới nổi, đột phá vào các động lực tăng trưởng mới như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển bền vững.

Đồng thời, tỉnh Ninh Bình cần phải lưu ý bảo đảm tính tuân thủ, tính đồng bộ, tính liên kết, tính ổn định, kế thừa, phát triển, tính linh hoạt, mở rộng của quy hoạch.

Phân tích thêm về một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng nhấn mạnh, tỉnh cần dựa vào công nghiệp và dịch vụ để bứt phá, chú trọng xây dựng giá trị thương hiệu di sản, du lịch.

Nhấn mạnh Cố đô Hoa Lư, rừng Cúc Phương, Tràng An, Tam Cốc – Bích Động… là những tài sản vô giá, Thủ tướng cho biết Đảng, Nhà nước đã có chủ trương, tỉnh Ninh Bình cần mạnh dạn đổi mới, "giải phóng chính mình", giải phóng tư duy, nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách, tổ chức đấu thầu quản lý, khai thác các di sản để đẩy mạnh hợp tác công tư, phát huy tối đa sức mạnh của nhân dân, của doanh nghiệp.

"Đất, rừng, di sản, tài sản vẫn còn nguyên, vẫn là của Nhà nước, của nhân dân nhưng được bảo tồn, phát huy và khai thác hiệu quả nhất", Thủ tướng nói. Thực tế, Ninh Bình đã "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể" trong phát huy truyền thống văn hóa – lịch sử, khai thác các di sản, điển hình như trong phát triển Quần thể danh thắng Tràng An, cần tiếp tục tổng kết và nhân rộng.

Cùng với đó, khẩn trương xây dựng Hoa Lư thành thành phố di sản, nghiên cứu xây dựng đoàn nghệ thuật Ninh Bình… Thủ tướng cũng lấy gợi ý, tỉnh có thể ban hành cơ chế, chính sách ưu tiên cho loại hình nghệ thuật hát Xẩm, Đại học Hoa Lư có thể mở ngành đào tạo về nghệ thuật này.

Đồng thời, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư; quan tâm đầu tư cho giáo dục và đào tạo, tập trung đào tạo nguồn nhân lực cho công nghiệp văn hoá, giải trí, chuyển đổi số; tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường …

Về hạ tầng giao thông, Thủ tướng yêu cầu Ninh Bình phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương để khẩn trương hoàn thành tuyến đường cao tốc ven biển Hải Phòng – Thái Bình – Nam Định – Ninh Bình, con đường kết nối di sản…

Huy động trí tuệ, sức mạnh của con người Ninh Bình cho sự phát triển

Thủ tướng nêu rõ, cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý đã có, tiềm năng, định hướng phát triển đã được xác định, giải pháp đã rõ, vấn đề còn lại mang tính quyết định đó là tổ chức thực hiện hiệu quả với tư duy, tính năng động, sáng tạo, quyết tâm chính trị và trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Ninh Bình, huy động trí tuệ, sức mạnh của con người Ninh Bình cho sự phát triển.

Để triển khai Quy hoạch được thiết thực, hiệu quả, Thủ tướng đề nghị tỉnh lưu ý phải khẩn trương xây dựng, ban hành, triển khai tích cực, hiệu quả kế hoạch thực hiện Quy hoạch.

Thủ tướng đề nghị UBND tỉnh mạnh dạn trình Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét, quyết định những nội dung thuộc thẩm quyền với tinh thần "chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh".

Với cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, Thủ tướng đề nghị phát huy tinh thần "ba cùng": "Cùng lắng nghe, thấu hiểu"; "cùng sẻ chia tầm nhìn và hành động"; "cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng và cùng phát triển"; xây dựng chiến lược kinh doanh lâu dài, bền vững, thực hiện đúng cam kết đầu tư, thoả thuận hợp tác; tuân thủ pháp luật, thực hiện tốt văn hóa, đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội, tham gia vào công tác an sinh xã hội, bảo đảm đời sống cho người lao động.

Thủ tướng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư cùng các bộ, ngành, các cấp chính quyền tỉnh Ninh Bình và các địa phương "đã nói thì phải làm, đã cam kết thì phải thực hiện, đã thực hiện thì phải ra sản phẩm, có kết quả thực chất, cân - đong - đo - đếm và lượng hóa được"; góp phần củng cố niềm tin, tạo khí thế mới, động lực mới cho phát triển.

Việc triển khai thực hiện quy hoạch là nhiệm vụ quan trọng, dài hạn, với không ít thuận lợi và khó khăn. Song Thủ tướng tin tưởng rằng, với truyền thống lịch sử - văn hoá, ý chí, khát vọng và lòng tự hào, tự trọng của vùng đất Cố đô, cùng với tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Ninh Bình, với thành tựu đạt được và tiếp nối đà phát triển mới trong những năm qua, với sự chung sức, đồng lòng, nỗ lực lớn, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị tỉnh, sự hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành Trung ương, sự tham gia của các nhà đầu tư, doanh nghiệp, sự ủng hộ của bạn bè quốc tế, sự tin tưởng, ủng hộ của nhân dân, tỉnh Ninh Bình sẽ phát triển nhanh, bền vững, vươn lên mạnh mẽ, trở thành cực tăng trưởng các tỉnh phía nam đồng bằng sông Hồng, hướng tới trở thành thành phố trực thuộc Trung ương văn minh, hiện đại, thông minh, có bản sắc riêng, ngang tầm các đô thị di sản thiên niên kỷ trên thế giới.