Phân tích thị trường vận tải hàng hoá đường hàng không thế giới thời điểm tháng 9/2024

Tháng 8/2024 Chỉ số Tấn hàng hóa-Kilômét (CTK) toàn cầu đã tăng 11,4% so với cùng kỳ năm trước (Biểu đồ 1), mang lại tháng thứ chín liên tiếp với mức tăng trưởng hai chữ số và tháng thứ hai liên tiếp với mức nhu cầu kỷ lục trong năm cho đến nay.

Sau khi điều chỉnh theo mùa, nhu cầu đã giảm -0,2% so với tháng trước (MoM).

• CTK quốc tế đã tăng 12,4% so với năm ngoái, được thúc đẩy bởi tất cả các khu vực và các tuyến thương mại chính. Các hãng vận tải Châu Á – Thái Bình Dương đã ghi nhận mức tăng trưởng lớn nhất với 14,8% so với cùng kỳ năm ngoái và nhu cầu trên tuyến thương mại Trung Đông-Châu Âu vượt xa tất cả các hãng khác với mức tăng đột biến hàng năm là 28,9%.
• Năng lực vận tải hàng không toàn cầu, đo bằng Tấn hàng hóa-Kilômét (ACTK), tăng trưởng 6,2% theo năm vào tháng 8, tăng trưởng chậm hơn so với những tháng trước nhưng đồng thời vẫn đạt mức năng lực kỷ lục.
• Mặc dù năng lực toàn cầu đạt kỷ lục và giá nhiên liệu giảm, năng suất vận tải hàng không toàn cầu vẫn duy trì xu hướng tăng vừa phải. Tính đến tháng 8/2024 ngành vận tải hàng không toàn cầu đã trải qua tháng thứ chín liên tiếp với mức tăng trưởng nhu cầu hai chữ số, (ghi nhận mức tăng 11,4% năm).

Đối với bốn tháng trước đó, những hãng hàng không đóng góp lớn nhất vào sự gia tăng hàng năm của CTK là các hãng hàng không từ Châu Á Thái Bình Dương và Châu Âu, lần lượt đóng góp 43% và 25% vào mức tăng toàn cầu. Đo lường theo khối lượng giao thông (CTK), các hãng hàng không này đại diện cho khu vực lớn nhất và lớn thứ ba về vận tải hàng không, theo thứ tự đó. Khu vực lớn thứ hai – Bắc Mỹ – đóng góp 12% vào mức tăng toàn ngành. Tuy nhiên, đóng góp của họ bị các hãng hàng không Trung Đông vượt qua, những hãng này đã đóng góp 15% vào con số toàn cầu.

Biểu đồ 1. Biểu đồ hàng hoá (tỷ tấn-km)

Tính đến nay trong năm, nhu cầu vận tải hàng không đã ổn định ở mức cao hơn 13,0% so với mức năm 2023 vào tháng trước. Và mặc dù tỷ lệ tăng trưởng theo năm YoY cao vào năm 2024 bị thổi phồng bởi thị trường chung yếu kém, năm 2023 nhu cầu đang đạt mức gần đỉnh. Ví dụ, tháng 8 là tháng thứ hai liên tiếp có nhu cầu kỷ lục trong năm.

Nhu cầu trên các tuyến bay quốc tế duy trì mức tăng trưởng mạnh mẽ trên tất cả các khu vực trên thế giới và các tuyến bay chính trong tháng 8, dẫn đầu là các hãng hàng không được đăng ký tại Châu Á – Thái Bình Dương. Các tuyến bay quốc tế tiếp tục thúc đẩy mức lưu lượng đặc biệt, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 8.

Các hãng hàng không được hưởng lợi từ nhu cầu thương mại điện tử tăng mạnh từ người tiêu dùng tại Hoa Kỳ và Châu Âu và những hạn chế về năng lực đang diễn ra trong vận tải biển. Giống như trong gần một năm, các hãng hàng không từ mọi khu vực đều có lưu lượng quốc tế mở rộng so với năm trước, với tháng tháng 8 cho thấy tốc độ tăng trưởng mạnh từ 7% đến 15% (Bảng 2).

Biểu đồ 2. Thị trường hàng hoá quốc tế tính theo khu vực đăng ký của các hãng hàng không

Các hãng hàng không Châu Á – Thái Bình Dương chứng kiến ​​mức tăng trưởng hàng năm cao nhất về CTK quốc tế, đạt 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Các hãng hàng không Châu Âu và Trung Đông theo sau với mức tăng trưởng hàng năm là 13,6%. Châu Mỹ Latinh đã trải qua tốc độ tăng trưởng hàng năm cao gần hai năm với 12,5% và tăng đáng kể 3,2 điểm phần trăm so với con số của tháng 7 (một phần là do cơ sở cao vào tháng 7 năm 2023). Châu Phi và Bắc Mỹ tăng lần lượt 7,5% và 7,1% so với mức lưu lượng của năm ngoái. Đối với khu vực sau, kết quả của tháng 8 phản ánhmức giảm đáng kể 2,7 điểm phần trăm so với tháng 7 (gần như hoàn toàn liên quan đến hiệu ứng cơ sở).

Đối với các hãng vận tải châu Phi, tuyên bố của Tổ chức Y tế Thế giới về Mpox là trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng không ảnh hưởng rõ rệt đến tổng lưu lượng của họ.

Sự mở rộng hàng năm của CTK quốc tế cũng được hỗ trợ bởi tất cả các khu vực tuyến đường chính, mặc dù có một số khác biệt về quy mô (Biểu đồ 3). Trung  Đông–Châu Âu một lần nữa ủng hộ các số liệu tăng trưởng vàotháng 8, duy trì chuỗi tăng trưởng hai chữ số bắt đầu từ tháng 9 năm 2023 với sự phát triển vượt bậc là +28,9% theo năm. CTK trên các tuyến Châu Phi–Châu Á và Châu Âu–Châu Á (thị trường lớn thứ hai được đo lường bằng CTK) theo sau với mức tăng trưởng hàng năm ấn tượng lần lượt là 21,1% và 18,4%. Cả hai tuyến thương mại này cũng đã trải qua mức tăng trưởng hàng năm hai chữ số kể từ nửa cuối năm 2023. Đối với Châu Phi–Châu Á, số liệu tháng 8 phản ánh mức tăng 5,3 điểm phần trăm so với con số được ghi nhận vào tháng 7 (liên quan đến hiệu ứng cơ sở), đây là mức tăng lớn nhất trong số các khu vực tuyến đường chính. Trong phạm vi Châu Á, Trong phạm vi Châu Âu và Trung Đông-Châu Á, theo sát với mức tăng trưởng hàng năm lần lượt là 16,1%, 15,0% và 13,5%, theo thứ tự đó. Cả ba khu vực tuyến đường đều không có gì ngoài mức tăng trưởng hàng năm hai chữ số trong nhiều tháng.

Tuy nhiên, đối với lưu lượng giao thông nội Á, mức tăng trưởng hàng năm trong tháng 8 phản ánh mức giảm 5,0 điểm phần trăm so với tháng trước. Có thể, điều này có thể liên quan một phần đến tình hình bất ổn xã hội ở Bangladesh và Bão Shanshan ở Nhật Bản. Cả hai sự kiện đều tác động đến các hoạt động hậu cần tại địa phương với việc đóng cửa sân bay và hủy chuyến bay. Trong khi đó, Châu Á-Bắc Mỹ, tuyến thương mại lớn nhất theo khối lượng, ghi nhận mức tăng hàng năm là 9,3% vào tháng trước, và Bắc Mỹ - Châu Âu tăng thêm 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Biểu đồ 3. Thị trường hàng hoá (Tấn Km) theo khu vực đường bay

Mùa hè bận rộn ở phía hành khách đã mang lại năng lực vận chuyển hàng hóa hàng không kỷ lục mặc dù tốc độ tăng trưởng ACTK toàn cầu đã chậm lại dần tăng 6,2% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 8 (+0,2% so với tháng trước sau khi điều chỉnh theo mùa), mức thấp nhất kể từ tháng 1 năm 2023 (Biểu đồ 4). Tuy nhiên, năng lực toàn ngành đã đạt mức cao nhất mọi thời đại. Trên thực tế, tháng 8 là tháng thứ tư liên tiếp cóACTK toàn cầu trên 50 triệu, mức chưa từng thấy trong lịch sử vận ​​chuyển hàng không. Tính theo năm, ACTK đã tăng 8,7% so với cùng kỳ năm trước. Và mặc dù số liệu thống kê cuối cùng này đã giảm chậm hàng tháng trong năm 2024,tháng 8 cũng duy trì chuỗi kỷ lục mức công suất tính theo năm, bắt đầu từ tháng 5 năm 2023. Hệ số tải hàng hóa hàng không, minh họa sự cân bằng giữa cung và cầu của ngành, đã giảm 2,0 điểm phần trăm so với tháng 8 năm 2023.

Biểu đồ 4. Thị trường hàng hoá tấn – km (TB)

Tương tự như phía cầu, sự tăng trưởng về năng lực vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không tháng trước được thúc đẩy bởi các tuyến bay quốc tế, trong đó ngành này ghi nhận mức tăng trưởng 8,2% so với cùng kỳ năm trước. Duy trì xu hướng của vài năm qua, sự mở rộng của ACTK quốc tế vào tháng 8 được thúc đẩy bởi sự gia tăng năng lực chứa hàng trong khoang hành khách quốc tế, tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng hàng năm hai chữ số vào tháng trước với 10,9% (Biểu đồ 5). Và trong khi năng lực chứa hàng trong khoang hành khách tăng là một đặc điểm của mỗi mùa nghỉ lễ hè, năm nay đã chứng kiến ​​mức năng lực chứa hàng trong khoang hành khách kỷ lục (kể từ khi bắt đầu ghi chép vào năm 2019).

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là số liệu thống kê tăng trưởng năng lực chứa hàng trong khoang hành khách mới nhất là mức thấp nhất được ghi nhận kể từ mùa xuân năm 2021. Với năng lực chứa hành khách trong khoang hành khách toàn cầu đã phục hồi hoàn toàn theo giá trị năm 2019, câu hỏi đặt ra là liệu mức tăng trưởng ấn tượng trên thị trường hành khách quốc tế có bình thường hóa hay không và điều này sẽ tác động như thế nào đến việc sử dụng các máy bay chở hàng chuyên dụng trong tương lai. Hiện tại, sự mở rộng chậm lại của năng lực chứa hàng trong khoang hành khách quốc tế đi kèm với mức tăng vừa phải về năng lực chuyên dụng của máy bay chở hàng, tăng 5,0% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng 8.

Biều đồ 5. Thị trường hàng hoá (TB) theo chủ hàng (tấn)

Năng suất vận tải hàng không toàn cầu duy trì xu hướng tăng vừa phải trong bối cảnh công suất đạt kỷ lục và giá nhiên liệu giảm Vào tháng 8, giá nhiên liệu phản lực toàn cầu đã giảm 7,9% so với tháng trước và -24,4% so với cùng kỳ năm trước, đóng cửa ở mức 94 đô la Mỹ/thùng (Biểu đồ 6). Chênh lệch giá nhiên liệu phản lực đã giảm xuống 13 đô la Mỹ, mức thấp nhất kể từ đầu năm 2022. Điều này có thể được giải thích bằng nhu cầu dầu giảm từ Trung Quốc cùng với mức sản lượng dầu kỷ lục tại Hoa Kỳ. Đây là một diễn biến đáng hoan nghênh đối với nền kinh tế thế giới, vì giá dầu thấp hơn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và có thể giúp hạn chế lạm phát hơn nữa. Số liệu tháng 8 cũng là tin tốt cho các hãng hàng không nói riêng, vì

giá nhiên liệu phản lực là yếu tố chính tác động đến chi phí hoạt động của hãng hàng không và chênh lệch giá đặc biệt lớn đã gây áp lực lên biên lợi nhuận tương đối mỏng của họ. Ngược lại với sự phát triển của nhiên liệu máy bay, sản lượng toàn cầu cho hàng hóa hàng không (có phụ phí) tăng 2,0% MoM vào tháng 8 và 11,7% YoY, mức tăng hàng năm cao nhất trong hơn hai năm. Và mặc dù sự gia tăng tỷ lệ tăng trưởng hàng năm một phần liên quan đến cơ sở giảm nhanh chóng vào năm 2023, thực tế là năng suất trung bình không giảm xuống mức trước Covid là điều đáng chú ý, đặc biệt là khi xét đến công suất cao nhất trong mùa hè . Vào tháng 8, năng suất vận chuyển hàng không vẫn ấn tượng ở mức 46% so với mức năm 2019. Điều này có thể được giải thích một phần bởi thực tế là các công ty thương mại điện tử mới và các hãng vận chuyển chuyển từ đường biển sang đường hàng không (do hạn chế về năng lực trong vận chuyển đường biển và sự gia tăng liên quan đến giá cước vận chuyển đường biển) cạnh tranh về năng lực với các khách hàng vận chuyển hàng không truyền thống hơn.

Biểu đồ 6 - Giá nhiên liệu máy bay phản lực và năng suất vận chuyển hàng không (có phụ phí), chỉ số toàn cầu, tháng 1 năm 2019 = 100

Những cải thiện nhỏ trong số liệu sản xuất và thương mại trong bối cảnh có tín hiệu suy giảm từ PMI sản xuất Sản xuất công nghiệp, được đo theo giá USD cố định và phản ánh sản lượng do các ngành công nghiệp như khai khoáng, sản xuất và tiện ích tạo ra, vẫn giữ nguyên vào tháng 7 so với tháng trước (Biểu đồ 7). So với năm ngoái, chỉ số này tăng 1,6%, tiếp tục quỹ đạo tăng vừa phải sau đại dịch, phù hợp với xu hướng trước đại dịch(2012-2019). Trong khi đó, thương mại hàng hóa toàn cầu đã trải qua một sự mở rộng nhỏ là +1,7% YoY (-0,3% MoM).

Biểu đồ 7 - CTK, sản xuất công nghiệp theo giá USD cố định và khối lượng thương mại hàng hóa xuyên biên giới, chỉ số toàn cầu, điều chỉnh theo mùa, tháng 1 năm 2019 = 100

Mặt khác, sản lượng sản xuất toàn cầu PMI (Chỉ số quản lý mua hàng) đã giảm xuống dưới mức chuẩn 50 điểm quan trọng vào tháng 8, báo hiệu một sự thu hẹp nhỏ với 49,9 điểm (giảm từ 50,2 vào tháng 7), do lạm phát và chi phí vay cao, thị trường lao động thắt chặt và gián đoạn chuỗi cung ứng tiếp tụcgây áp lực lên ngành sản xuất (Biểu đồ 8). Kết quả toàn cầu một phần được thúc đẩy bởi nền kinh tế Hoa Kỳ, trong đó PMI sản lượng sản xuất giảm mạnh hơn xuống còn 48,2 điểm, có thể liên quan đến doanh số chậm hơn dự kiến, tăng lượng hàng tồn kho và chi phí đầu vào cao. Tương tự như vậy, PMI đơn hàng xuất khẩu mới toàn cầu, thước đo về mức độ thịnh vượng của thương mại quốc tế, vẫn duy trì triển vọng bi quan vào tháng 8 với 48,4 điểm (giảm từ 49,3 vào tháng 7). Với điều này, các nhà quản lý mua hàng dự kiến ​​các đơn hàng xuất khẩu mới sẽ giảm lần thứ ba liên tiếp, sau hai tháng triển vọng được cải thiện đôi chút. Ngoài những áp lực ảnh hưởng đến sản xuất toàn cầu, thương mại toàn cầu cũng đang phải chịu  sự suy giảm của các mối quan hệ thương mại.

Biểu đồ 8 - CTK ngành được điều chỉnh theo mùa, YoY, % (LHS), và PMI sản xuất toàn cầu, 50 = không thay đổi (RHS)

Tháng 8 đã đưa lạm phát giá tiêu dùng xuống mức thấp nhất kể từ năm 2021 tại cả Hoa Kỳ và EU Lạm phát tiêu đề của Hoa Kỳ, được đo bằng diễn biến hàng năm của Chỉ số giá tiêu dùng (CPI), đã giảm 0,3 điểm phần trăm xuống 2,6% vào tháng 8, mức thấp giá trị kể từ đầu năm 2021 (Biểu đồ 9). Kết hợp với một số yếu tố khác (tỷ lệ thất nghiệp tăng và lượng hàng tồn kho tăng), Fed cuối cùng  đã quyết định cắt giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm vào tháng 9. Tương tự, tỷ lệ lạm phát tháng 8 tại EU đã giảm 0,4 điểm phần trăm xuống 2,4%, mức thấp giá trị kể từ giữa năm 2021. ECB bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 6 và thực hiện đợt cắt giảm thứ hai vào tháng 9.

Cùng lúc đó, tỷ lệ lạm phát của Nhật Bản tăng 0,3 điểm phần trăm lên 3,0% vào tháng 8, mức cao nhất trong 10 tháng. Lạm phát giá tiêu dùng của Trung Quốc tiếp tục xu hướng tăng vừa phải, tăng 0,1 điểm phần trăm lên 0,7%, mức cao nhất Gửi ý kiến phản hồi Bảng điều khiển bên Các bản dịch đã thực hiện trong sáu tháng. Lạm phát ở Trung Quốc giảm mạnh kể từ năm 2023 phản ánh nhu cầu trong nước yếu do thất nghiệp tăng cao, tăng trưởng thu nhập giảm và sự suy thoái của thị trường bất động sản.

Biểu đồ 9 - Chỉ số giá tiêu dùng và chỉ số giá sản xuất ở các nền kinh tế lớn, YoY, %

Chỉ số giá sản xuất (PPI) theo dõi những thay đổi về giá mà nhà sản xuất nhận được cho sản phẩm của họ và có thể đóng vai trò là chỉ báo hàng đầu cho CPI. So với tháng 7, lạm phát giá sản xuất đã giảm vào tháng trước tại Hoa Kỳ xuống 1,8%, Nhật Bản xuống 2,5% và Trung Quốc xuống 1,2%. Đối với Trung Quốc, điều này đánh dấu mức giảm đáng kể 2,5 điểm phần trăm so với con số của tháng 7 (một phần liên quan đến hiệu ứng cơ sở). Các giá trị tháng 8 cho PPI của EU 27 hiện chưa có sẵn. Vào tháng 7, khu vực này duy trì xu hướng giảm phát chính bắt đầu từ giữa năm 2023 với mức giảm PPI là -1,9% so với cùng kỳ năm ngoái, mặc dù con số đó phản ánh trường hợp giảm phát nhỏ nhất trong 13 tháng.

(Nguồn IATA)