Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 1039/CĐ-TTg ngày 2/11/2022 gửi Bộ trưởng các Bộ: Công Thương, Tài chính, Thông tin và Truyền thông; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc quản lý, điều hành mặt hàng xăng dầu, Bộ Công Thương sẽ cùng với Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp vào cuộc kiến nghị với các Bộ, ngành, các cơ quan chức năng theo sự phân công trong Công điện, đôn đốc, giám sát, kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý trách nhiệm nếu có những đơn vị không thực hiện đúng những chỉ đạo này.
Trong mọi tình huống không để đứt gãy nguồn cung
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhìn nhận: Năng lượng nói chung, xăng dầu nói riêng là vật tư chiến lược nên trong mọi tình huống, khó khăn đến đâu cũng không được phép để đứt gãy nguồn cung. Thời gian qua, Chính phủ và các Bộ, ngành các cấp cùng các doanh nghiệp đầu mối cũng đã nỗ lực, cố gắng rất lớn để đảm bảo được nguồn cung xăng dầu tại thị trường trong nước, phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh tế đất nước, nhất là giai đoạn phục hồi hậu COVID-19.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã đề nghị các doanh nghiệp nhà nước bao gồm: Tập đoàn Dầu khí quốc gia PVN, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam Petrolimex, Tổng công ty Xăng dầu Quân đội, Công ty cổ phần thương mại dầu khí Đồng Tháp, Công ty TNHH một thành viên Dầu khí thành phố Hồ Chí Minh Saigon Petro, Tổng Công ty Thương mại xuất nhập khẩu Thanh Lễ và Công ty cổ phần Xăng dầu Sài Gòn khẩn trương xem xét để xuất dự trữ thương mại, đáp ứng nhu cầu cho hệ thống của mình và ứng cứu cho những địa bàn đang thiếu hụt cục bộ trong thời điểm hiện tại.
Bộ trưởng cũng đề nghị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam khuyến khích, động viên các doanh nghiệp sản xuất (Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn và Nghi Sơn) tiếp tục tăng sản lượng sản xuất và tăng sản lượng cung ứng ra thị trường thông qua hệ thống phân phối của mình.
Bên cạnh đó, đề nghị tất cả các doanh nghiệp đầu mối, trong đó cả doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân có điều kiện khẩn trương hoàn tất các thủ tục nhập khẩu xăng dầu theo kế hoạch phân giao (và vượt định mức) để sẵn sàng bù đắp sản lượng thiếu do các doanh nghiệp khác đã không và chưa thực hiện được theo cam kết.
"Trên thực tế, cho đến thời điểm này, trong số 36 doanh nghiệp đầu mối mới chỉ có 22 doanh nghiệp đã thực hiện đạt và vượt kế hoạch phân giao kể cả kế hoạch và đầu năm và bổ sung. Còn 14 doanh nghiệp (hầu hết là các doanh nghiệp đầu mối tư nhân) đã chưa hoặc không thực hiện đầy đủ kế hoạch phân giao", Bộ trưởng cho biết.
Bộ Công Thương và Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp tiếp tục ghi nhận, phản ánh và đề xuất với cấp có thẩm quyền để có sự can thiệp khi xem xét đến quyền lợi và nghĩa vụ của các doanh nghiệp này theo quy định của pháp luật.
Đặc biệt, Bộ trưởng nhấn mạnh: Quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp Nhà nước sẽ được bảo vệ nhưng nghĩa vụ của các doanh nghiệp này là phải thực hiện nhiệm vụ chính trị do Đảng, Nhà nước giao.
Bộ trưởng giao các đơn vị, gồm: Vụ Thị trường trong nước, Thanh tra Bộ, Tổng cục Quản lý thị trường phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương tiếp tục kiểm tra, giám sát và kiên quyết xử lý theo quy định của pháp luật đối với doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối, doanh nghiệp bán lẻ không thực hiện nghiêm quy định của pháp luật.
Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị các doanh nghiệp tiếp tục kiến nghị tháo gỡ vướng mắc về bảo lãnh, vốn, chi phí phát sinh để các doanh nghiệp có điều kiện “cưu mang” hệ thống phân phối, đại lý, cửa hàng bán lẻ.
"Việc đứt gãy nguồn cung, khủng hoảng năng lượng đang diễn ra gay gắt trên toàn thế giới. Tại Việt Nam tới thời điểm này, Bộ Công Thương cùng các Bộ, ngành đã đạt được những kết quả nỗ lực đáng ghi nhận. Trong thời gian tới, bối cảnh thị trường thế giới khó đoán định, dự báo ngày càng khó khăn nên chúng ta phải sẵn sàng tâm thế trong mọi hoàn cảnh. Đề nghị toàn hệ thống kinh doanh xăng dầu cùng nhau có tiếng nói khách quan, nỗ lực hơn nữa để thị trường xăng dầu được ổn định, góp phần vào sự phát triển của đất nước", Bộ trưởng nói.
Thực hiện đồng loạt các giải pháp linh động, chủ động
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết thêm, một trong những nhiệm vụ trọng tâm hiện nay là đảm bảo ở mức cao nhất nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp và người dân, trong bối cảnh tình hình cung ứng xăng dầu trên toàn thế giới, trong khu vực và tại Việt Nam hiện nay đều “không bình thường” mặc dù Chính phủ, các Bộ ngành và các doanh nghiệp đầu mối trong nước đã vô cùng nỗ lực để đảm bảo nguồn cung, trong đó vai trò, đóng góp của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu có vốn Nhà nước thực sự quan trọng.
Để ứng phó với tình hình “không bình thường” đó, theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, những giải pháp linh hoạt, chủ động là cần thiết.
Đơn cử, khi Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn gặp trục trặc đầu năm 2022, Bộ Công Thương đã lập tức giao sản lượng nhập khẩu xăng dầu tăng thêm trong quý II cho 10 doanh nghiệp đầu mối, đồng thời liên tục họp với các doanh nghiệp để đánh giá tình hình thực hiện tổng nguồn 9 tháng và phân giao kế hoạch quý IV nhằm đảm bảo nguồn cung cho thị trường trong nước.
"9 tháng đầu năm, tổng nguồn xăng dầu các doanh nghiệp đầu mối đã thực hiện đạt 86,6% kế hoạch cả năm, trong đó hạn mức nhập khẩu đạt đến 115,9% kế hoạch. Về phía mình, Bộ Công Thương đã chủ động, quyết liệt triển khai các giải pháp trong chức năng và thẩm quyền của mình và sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ ngành liên quan", Thứ trưởng nói.
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng đề nghị Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam và các doanh nghiệp chủ động gửi trực tiếp các kiến nghị đến các Bộ, ngành, địa phương theo đúng chức năng, nhiệm vụ để các Bộ, ngành phối hợp với nhau giải quyết, hoặc đề xuất lên cấp có thẩm quyền cao hơn. Đồng thời, đề nghị các bên chung tay trong công tác truyền thông để đảm bảo khách quan, trung thực, phản ánh được tổng thể bức tranh của thị trường xăng dầu thế giới và trong nước trong bối cảnh khó khăn, bất ổn chung như hiện nay.
Điều chỉnh sản xuất - tiêu thụ đồng bộ, tăng cường nhập khẩu
Được biết, đến nay, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu có vốn Nhà nước gồm: Tập đoàn Dầu khí quốc gia PVN, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam Petrolimex, Tổng công ty Xăng dầu Quân đội, Công ty cổ phần thương mại dầu khí Đồng Tháp, Công ty TNHH một thành viên Dầu khí thành phố Hồ Chí Minh Saigon Petro, Tổng Công ty Thương mại xuất nhập khẩu Thanh Lễ và Công ty cổ phần Xăng dầu Sài Gòn đều cam kết sẽ chấp hành nghiêm túc các quy định pháp luật, nỗ lực cao nhất để thực hiện mục tiêu của Chính phủ đặt ra, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt là việc cung ứng xăng dầu cho nền kinh tế.
Ông Lê Mạnh Hùng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) cho biết, trong những tháng tới, bên cạnh các giải pháp đang triển khai, Petrovietnam sẽ tiếp tục cùng các đối tác có nhiều giải pháp hỗ trợ giao nhận, điều chỉnh quá trình sản xuất - tiêu thụ đồng bộ để có thể đưa sản phẩm ra thị trường nhanh nhất.
Bên cạnh đó, Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) - ông Đào Nam Hải cũng cho hay, để đáp ứng kịp thời nhu cầu tăng cao đột biến trên phạm vi cả nước, trong tháng 10, sản lượng bán của Công ty Xăng dầu Khu vực II đã tăng mạnh 38% so với bình quân 9 tháng đầu năm, có những ngày lượng xuất bán tăng tới 2,4 lần so với ngày thường. Thị phần của Tập đoàn tại các các tỉnh phía Nam đạt 25-35%, nhưng đã chạm mức 40-45% vào giai đoạn “nóng” nhất về nguồn cung.
"Petrolimex đã điều động khẩn cấp 1 tàu xăng 40.000 m3 về cảng Nhà Bè để kịp thời xử lý khó khăn, đáp ứng nhu cầu của thị trường TPHCM, hiện tàu xăng đã cập cảng Nhà Bè”, ông Đào Nam Hải thông tin.
Ngày 2/11, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Công điện số 1039/CĐ-TTg ngày 2/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ gửi Bộ trưởng các Bộ: Công Thương, Tài chính, Thông tin và Truyền thông; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc quản lý, điều hành mặt hàng xăng dầu. Công điện nêu rõ:
Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan: a) Tiếp tục chủ động bám sát diễn biến thị trường và quy định pháp luật trong công tác quản lý, điều hành mặt hàng xăng dầu để sớm khắc phục tình trạng nêu trên; bảo đảm nguồn cung xăng dầu phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân trong mọi tình huống. b) Tiếp tục chỉ đạo các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu, doanh nghiệp phân phối kinh doanh xăng dầu chủ động phối hợp, cân đối từ nguồn sản xuất trong nước và nguồn nhập khẩu nhằm bảo đảm duy trì nguồn cung xăng dầu liên tục cho thị trường trong nước. c) Thường xuyên kiểm tra, giám sát, kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật đối với các hành vi đầu cơ găm hàng, buôn lậu xăng dầu qua biên giới và các hành vi vi phạm khác trong kinh doanh xăng dầu; đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, bảo đảm nguồn cung xăng dầu và an ninh năng lượng quốc gia. d) Khẩn trương rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 01 tháng 11 năm 2021 và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 03 tháng 9 năm 2014 về kinh doanh xăng dầu, nhất là các quy định về thời gian điều hành giá xăng dầu; quỹ bình ổn giá xăng dầu; việc thống nhất đầu mối quản lý nhà nước về kinh doanh xăng dầu; các tiêu chuẩn, điều kiện, quyền và nghĩa vụ của thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối và các quy định không hợp lý khác cần sửa đổi, bổ sung…; bảo đảm khoa học, hợp lý, khả thi, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của tình hình thực tiễn và công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
Phan Trang