Tài khoản ngân hàng không chính chủ là nguồn gốc lừa đảo trực tuyến

Gần đây xuất hiện nhiều hình thức lừa đảo trực tuyến sử dụng công nghệ Deepfake. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Ông Trần Quang Hưng-Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết thời gian gần đây xuất hiện hình thức lừa đảo trực tuyến mới là cuộc gọi video Deepfake. Các đối tượng sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để làm những video hoặc hình ảnh giả, sao chép ảnh chân dung tạo ra các đoạn video giả người thân, bạn bè để thực hiện các cuộc gọi lừa đảo trực tuyến.

Deepfake có thể được sử dụng không chỉ để lừa đảo trực tuyến mà còn sử dụng cho các mục đích khác như tấn công chính trị, tạo ra những tin tức giả mạo hoặc phá hoại danh tiếng của người khác. 

Phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 5/5, ông Hưng cho hay phần lớn hình thức lừa đảo trực tuyến này nhắm tới việc lừa đảo tài chính. Đối với các cuộc gọi Deepfake như hiện nay thì bằng mắt thường vẫn có thể nhận thấy một số các dấu hiệu như thời gian gọi thường rất ngắn chỉ vài giây. Khuôn mặt của người trong cuộc gọi video giả mạo thường thiếu cảm xúc và khá "trơ" khi nói, tư thế lúng túng, không tự nhiên, hoặc hướng đầu và cơ thể không nhất quán với nhau…

Ngoài ra, cũng có thể nhận thấy màu da của nhân vật trong video cuộc gọi bất thường, ánh sáng kỳ dị và bóng đổ không đúng vị trí. Điều này có thể khiến cho video trông không tự nhiên. Âm thanh cũng là một vấn đề có thể nhận thấy sự khác lạ trong video, khi nó không đồng nhất với hình ảnh, có nhiều tiếng ồn bị lạc vào video hoặc video không có âm thanh.

Thông thường, kẻ gian sẽ ngắt cuộc gọi giữa chừng với lý do mất sóng, sóng yếu… Những yếu tố kỳ lạ như trên là dấu hiệu nhận biết của các vụ lừa đảo Deepfake.

Ông Trần Quang Hưng nhấn mạnh ngay từ thời điểm nhận được thông tin phản ánh từ người dân, Cục An toàn thông tin đã cảnh báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng về hình thức lừa đảo mới này. 

Không chỉ Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới, cùng các công ty công nghệ lớn đang chung tay để tìm giải pháp kỹ thuật nhằm xử lý các vụ lừa đảo Deepfake đồng thời xác định ngăn chặn lừa đảo trên không gian mạng là một cuộc chiến trường kỳ.

Tuy nhiên, xét ở góc độ căn nguyên để giải quyết bài toán lừa đảo trực tuyến, ông Hưng cho rằng phần lớn liên quan đến những tài khoản ngân hàng không chính chủ. Những đối tượng lừa đảo dễ dàng đi mua những tài khoản ngân hàng với giá chỉ 2-3 triệu đồng để nạn nhân chuyển tiền vào. 

"Chúng ta cần ngăn chặn các tài khoản không chính chủ này, đồng bộ thông tin tài khoản ngân hàng với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Việc xử lý triệt để các tài khoản ngân hàng không chính chủ sẽ giúp tình lừa đảo trực tuyến giảm mạnh," ông Hưng khẳng định.

Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin cũng cho biết công nghệ thay đổi hàng ngày, đây chỉ là công cụ được những kẻ lừa đảo sử dụng. Việc chống lừa đảo trực tuyến không đơn giản là vấn đề kỹ thuật mà cần có sự phối hợp đồng bộ chung giữa cả mặt công nghệ, pháp lý và cơ chế./.