Bộ Tài chính cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch nước và Chính phủ về việc rút ngắn quy trình vay nợ để sớm đưa nguồn vốn vào nền kinh tế, cơ quan này đã rà soát và đưa ra nhiều đề xuất mang tính đột phá tại dự thảo mới.
Rút ngắn quy trình "xin ý kiến" đối với điều ước quốc tế
Tại dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất thay đổi căn bản quy trình đối với các điều ước quốc tế về vốn vay ODA và vay ưu đãi.
Cụ thể, quy trình xin ý kiến các cơ quan sẽ được rút gọn từ 02 bước xuống còn 01 bước. Thay vì phải xin ý kiến các cơ quan rồi tiếp tục chờ ý kiến kiểm tra, thẩm định của Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp, quy trình mới chỉ yêu cầu một bước xin ý kiến chung (bao gồm cả hai Bộ này) ở khâu ký kết.
Đáng chú ý, dự thảo đề xuất bãi bỏ thủ tục xin ý kiến Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp ở khâu trình phê chuẩn điều ước quốc tế nếu nội dung không thay đổi so với thời điểm ký. Đồng thời, hồ sơ trình ký cũng được đơn giản hóa bằng cách tích hợp các báo cáo đánh giá tác động vào Tờ trình Chính phủ. Bộ Tài chính cũng sẽ được chủ động thông báo cho nhà tài trợ về người được ủy quyền đàm phán mà không cần thông qua Bộ Ngoại giao.
Để tăng tính linh hoạt, dự thảo cho phép tích hợp bước trình Thủ tướng phê duyệt kết quả thẩm định vay lại vào bước báo cáo Chủ tịch nước phê duyệt đàm phán. Đối với các trường hợp khẩn cấp hoặc phục vụ các đoàn công tác cấp cao, dự thảo đề xuất cơ chế đặc thù: cho phép áp dụng đồng thời trình đàm phán và ký, hoặc đồng thời trình ký và phê chuẩn.
Tăng quyền chủ động, giảm thủ tục trong thỏa thuận vay
Đối với các Thỏa thuận vay nhân danh Chính phủ (không phải điều ước quốc tế), dự thảo hướng tới việc trao quyền chủ động hơn cho cơ quan quản lý và cắt giảm các bước trung gian.
Theo đó, Bộ Tài chính đề xuất bỏ thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đàm phán. Bộ Tài chính sẽ chủ động phối hợp với các cơ quan để đàm phán với bên cho vay nước ngoài, và chỉ báo cáo Thủ tướng quyết định việc ký kết sau khi đã có kết quả đàm phán.
Đặc biệt, ở khâu sửa đổi, bổ sung hoặc gia hạn thỏa thuận vay, Bộ Tài chính đề xuất cơ chế "phân luồng":
Chỉ báo cáo Thủ tướng: Nếu việc sửa đổi làm tăng nghĩa vụ nợ nước ngoài của Chính phủ.
Bộ Tài chính tự quyết định: Nếu việc sửa đổi, gia hạn không làm tăng nghĩa vụ trả nợ (không cần lấy ý kiến các cơ quan khác).
Quy định này được kỳ vọng sẽ xử lý linh hoạt các vấn đề phát sinh, rút ngắn đáng kể thời gian chờ đợi thủ tục hành chính.
Doanh nghiệp vay lại được tự chọn ngân hàng phục vụ
Không chỉ đơn giản hóa khâu huy động vốn, dự thảo còn tháo gỡ vướng mắc trong quản lý tài chính và vốn đối ứng.
Thay vì quy định Bộ Tài chính chỉ định ngân hàng phục vụ như trước đây, dự thảo đề xuất: Đối với dự án do doanh nghiệp nhà nước thực hiện và vay lại toàn bộ, doanh nghiệp được tự quyền quyết định mở tài khoản vốn đối ứng tại ngân hàng thương mại do mình lựa chọn.
Đối với các dự án do Bộ ngành, địa phương, đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện (được cấp phát một phần hoặc toàn bộ), tài khoản vốn đối ứng vẫn sẽ mở tại Kho bạc Nhà nước để đảm bảo kiểm soát chi.
Ngoài ra, nhằm giảm tải công tác báo cáo, dự thảo đề xuất bãi bỏ quy định lập kế hoạch tài chính 03 năm đối với vốn ODA không hoàn lại. Các chủ dự án sẽ chỉ cần lập dự toán thu – chi hằng năm.
Hiện tại, Bộ Tài chính đang đăng tải toàn văn dự thảo trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ để lấy ý kiến rộng rãi từ các tổ chức và người dân.
