Hội thi dân ca Quan họ Bắc Ninh vừa được tổ chức tại Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh (thôn Viêm Xá, xã Hòa Long, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh). Đây là cơ hội để các liền anh, liền chị giao lưu, học hỏi những câu Quan họ, trau dồi kỹ năng, góp phần gìn giữ và lan tỏa giá trị di sản văn hóa Quan họ.
 |
| Hội thi dân ca Quan họ Bắc Ninh Xuân Ất Tỵ 2025. |
Ông Phạm Văn Thắng, Phó giám đốc phụ trách Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh cho biết, hội thi năm nay có sự tham gia của 8 đoàn nghệ thuật quần chúng, 58 làng quan họ, với 580 nghệ nhân, diễn viên, nhạc công tiêu biểu đến từ các địa phương trong tỉnh.
Hội thi gồm hai phần: Sân khấu thi ca nhạc quan họ và thi hát đối đáp quan họ. Ở phần thi ca nhạc quan họ, mỗi huyện, thị xã, thành phố thành lập một đoàn nghệ thuật quần chúng, tham gia biểu diễn một chương trình dưới các hình thức đơn ca, song ca, tam ca, tốp ca. Các tiết mục được thể hiện qua làn điệu dân ca Quan họ Bắc Ninh lời cổ, những bài hát mới sáng tác dựa trên giai điệu quan họ, hoặc các ca khúc mang âm hưởng quan họ với nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ, truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc, những thành tựu đổi mới của quê hương, đất nước.
Tại sân khấu thi đối đáp quan họ, các cặp đôi liền anh, liền chị quan họ thi hát đối đáp 50 bài và 150 bài dân ca Quan họ Bắc Ninh, hát không nhạc đệm.
Trước thềm hội thi, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức các buổi tập huấn cho hơn 800 liền anh, liền chị thuộc các câu lạc bộ quan họ trong tỉnh, rèn luyện kỹ năng hát đối đáp, phong cách trình diễn, nắm vững các quy tắc ứng xử của người quan họ. Đặc biệt, nhiều làn điệu quan họ cổ đã được đưa vào bộ đề thi.
 |
| Các liền anh, liền chị tranh tài tại sân khấu thi hát đối đáp. |
Ông Phạm Văn Thắng cho biết thêm: “Dân ca Quan họ Bắc Ninh từ lâu là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với mỗi người dân Kinh Bắc. Những lời ca mang tâm hồn xứ sở, những làn điệu hội tụ tinh hoa của nhiều loại hình dân ca khác. Tất cả đã in đậm trong tâm khảm, là niềm tự hào của con người nơi đây. Hội thi hát quan họ đầu Xuân được tổ chức hằng năm, nhằm đưa dân ca Quan họ Bắc Ninh ngày càng phát triển, vừa thấm đẫm tính dân tộc, vừa mang hơi thở hiện đại”.
Hơn một tháng nay, cặp đôi liền anh Nguyễn Thành Mạnh và Vũ Sỹ Quý ở CLB Quan họ làng Hoài Trung (xã Liên Bão, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) đã ngày đêm rèn giũa, để những câu quan họ thêm mượt mà, đằm thắm, đầy đủ “vang, rền, nền, nảy”. Liền anh Nguyễn Thành Mạnh nguyên là Chủ tịch UBND xã Liên Bão, nay đã nghỉ hưu, có nhiều thời gian nghiên cứu và luyện tập hát quan họ. Ông giới thiệu với chúng tôi tài liệu để học hát, trong đó có những cuốn do ông tự chép tay.
“Hằng năm, anh em chúng tôi đều háo hức chờ đón cuộc thi. Cuộc thi năm nay, chúng tôi đã dành nhiều thời gian tập luyện, đặc biệt là với hình thức hát đối đáp - một nét đặc sắc trong dân ca quan họ Kinh Bắc. Hội thi tạo ra sân chơi bổ ích, ý nghĩa, giúp các liền anh, liền chị có cơ hội trau dồi kỹ năng và rèn luyện giọng hát”, ông Nguyễn Thành Mạnh chia sẻ.
Năm nay, đôi liền anh Nguyễn Thành Mạnh - Vũ Sỹ Quý tham gia dự thi ở nội dung thi hát đối đáp 150 bài quan họ cổ. Ông Mạnh chia sẻ, CLB Quan họ Hoài Trung có gần 50 thành viên, ngoài cặp liền anh, thì còn một cặp liền chị tham gia dự thi nội dung hát đối đáp 50 câu. Để chuẩn bị cho hội thi, ngoài việc các cặp đôi rèn giũa với nhau, CLB Quan họ Hoài Trung cũng sinh hoạt toàn thể CLB vào mỗi tối thứ 4 hằng tuần.
 |
| NSND Thúy Cải (hàng trước) và NSƯT Lệ Ngải (nữ, hàng sau) - hai giám khảo hội thi. |
Bên thềm hội thi, các cặp liền anh, liền chị cũng tranh thủ luyện tập trong thời gian chờ đợi tới lượt dự thi. Liền chị Nguyễn Thị Tám, CLB Quan họ Hữu Chấp (phường Hòa Long, TP Bắc Ninh) tranh thủ thời gian mở sách để ghi nhớ thật kỹ các câu ca.
“Không chỉ tới gần thi, chúng tôi mới chăm chỉ luyện tập, mà trong suốt cả năm, cứ lúc nào rảnh rỗi chúng tôi đều luyện tập. Không chỉ để dự thi, chúng tôi thật sự say mê hát quan họ. Tôi cảm nhận được sự sâu lắng và tình cảm trong từng câu hát, khiến lòng người rung động. Những làn điệu quan họ thấm sâu vào tâm hồn, giúp tôi rèn luyện cách giao tiếp nhẹ nhàng, ý nhị, để rồi truyền dạy những giá trị tốt đẹp ấy cho thế hệ sau”, bà Tám bộc bạch.
Nhạc sĩ Ngọc Lương, Trưởng phòng Nghiệp vụ văn hóa (Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh) cho biết: “Công tác tổ chức năm nay có sự đầu tư kỹ lưỡng ở cả hai sân khấu. Đặc biệt là ở sân khấu đối đáp có lớp tập huấn, trao đổi kỹ năng trình diễn, ứng xử, giao tiếp cho các liền anh, liền chị, thể hiện trọn vẹn nhất nét đẹp văn hóa của xứ Kinh Bắc”.
