Sáng 9/4 (1 tháng 3 Âm lịch), hàng nghìn người dân các địa phương đổ về khu di tích cấp quốc gia Am Chúa (huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hoà) dự Lễ hội Am Chúa năm 2024. Đây là lễ hội truyền thống lớn của tỉnh Khánh Hoà, thu hút đông đảo người dân từ mọi miền Tổ quốc về tham dự. Đây cũng là dịp để người dân cùng nhau bày tỏ lòng biết ơn đến Thiên Y Ana Thánh Mẫu và cầu mong những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Am Chúa được xây dựng trên núi Đại An hay còn gọi là núi Dưa, thuộc địa phận huyện Diên Khánh, cách thành phố Nha Trang chừng 25 km. Di tích gắn liền với truyền thuyết Thiên Y A Na đã in sâu vào tiềm thức của mỗi người dân. Năm 1999, di tích Am Chúa được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận di tích cấp quốc gia.
Theo truyền thuyết, núi Đại An là nơi Thiên Y Ana Thánh Mẫu giáng trần. Bà là người đã dạy cho người dân biết cấy cày, dệt vải, đặt ra lễ nghi, đoàn kết nhân dân đánh đuổi giặc ngoại xâm, đem lại cuộc sống bình yên cho người dân Xứ Trầm hương. Để tưởng nhớ công ơn của bà, nhân dân đã lập đền thờ Am Chúa.
Buổi sáng, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa Nguyễn Hải Ninh cùng các lãnh đạo tỉnh đã đến dâng hương lên Thiên Y A Na Thánh Mẫu.
Bà Phạm Loan, 43 tuổi, từ TT. Vạn Giã, huyện Vạn Ninh, cùng người thân dậy từ 4h sáng để chuẩn bị, rồi di chuyển hơn 60km để về với Mẫu ngay trong sáng khai hội. Theo bà Loan, lễ vật dâng lên Thánh Mẫu thường có những loại bánh, loại hoa bên cạnh mâm ngũ quả. "Tuỳ điều kiện mỗi người để chọn lễ vật để dâng lên Thánh Mẫu. Tất cả đều cầu mong gia đình được bình an, sung túc", bà Loan chia sẻ.
 |
 |
Mỗi lần lễ hội Am Chúa diễn ra như là sự báo hiệu cho mọi người về mùa lễ Mẫu tháng ba, để thu xếp được về bên Mẫu, dâng lên cho Mẫu những lễ vật giản dị, tấm lòng thành kính.
Ban quản lý hướng dẫn các đoàn hành hương trước khi vào chánh điện.
Theo ông Lương Duy Hinh, Trưởng Ban quản lý di tích Am Chúa, lễ hội năm nay nhận được sự đăng ký tham gia của 104 đoàn khách hành hương ở trong và ngoài tỉnh, với khoảng hơn 3.500 người đến thực hành các nghi thức tín ngưỡng thờ Mẫu. Tại lễ hội sẽ có các nghi lễ truyền thống như: Lễ tế cổ truyền; lễ dâng hương và biểu diễn hát văn, múa bóng của các đoàn.
 |
 |
Nhiều người dân có mặt từ sáng, kiên trì chờ đợi để được vào dâng hương lễ Mẫu. Năm nay, chính quyền địa phương dự kiến có khoảng hơn 11.000 lượt người dân, du khách dự lễ hội bên cạnh các đoàn hành hương đã đăng ký. Năm ngoái, địa phương ghi nhận hơn 10.000 lượt người.
Trong Chánh điện, người dân chờ đợi để được vào dâng lễ. Tuy nhiên, do không gian hẹp, Ban quản lý di tích Am Chúa giới hạn số người vào theo lượt, thường xuyên nhắc nhở người dân giữ gìn an ninh, trật tự.
Phía trước Chánh điện, các đoàn biểu diễn các tiết mục hát văn, múa bóng ngợi ca công đức của Thánh Mẫu. Các tiết mục có nội dung ca từ thể hiện ước mơ bình dị muôn đời của người nông dân là khẩn cầu quốc thái, dân an, mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu.
Lễ hội Am Chúa được đánh giá là một trong những lễ hội còn lưu giữ được nhiều nghi thức cổ truyền của người Việt ở Khánh Hòa và nét đẹp trong tục thờ Mẫu.
Ông Hổ, thuộc đoàn Thiên hoa Thánh điện Ninh Hoà ngồi chờ đến phần múa của mình. "Cứ đến lễ hội Am Chúa, dù bận bịu thế nào tôi cũng thu xếp tham gia. Mỗi lần tham gia hội tôi đều cảm thấy tinh thần rất thoải mái, lòng thanh thản”, ông Hổ nói.
Lễ hội Am Chúa năm nay diễn ra từ ngày 9-11/4 (ngày 1-3/3 Âm lịch). Lễ hội Am Chúa ngày càng thu hút được nhiều sự quan tâm của người dân, khách hành hương, du khách ở trong và ngoài tỉnh về tham dự.
