Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu và mục tiêu chiến thắng virus HIV

Nguyễn Ánh Hiền
Theo Tiến sỹ Trương Thanh Tùng, điểm khó nhất với việc điều trị HIV là làm sao loại bỏ hoàn toàn các virus ở thể ngủ. Nghiên cứu của anh có thể giải quyết được vấn đề này khi các dược chất sẽ đánh thức các virus này, đánh dấu rồi tiêu diệt chúng.

untitled-1679626014.jpg

Tiến sỹ Trương Thanh Tùng. (Ảnh: ĐH Phenikaa)

Với bảng thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học, Tiến sỹ Trương Thanh Tùng, Trưởng nhóm nghiên cứu thiết kế và tổng hợp thuốc mới, giảng viên Khoa Dược, Trường Đại học Phenikaa đã vượt qua nhiều ứng viên “nặng ký” và được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh bình chọn là một trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu.

Lễ vinh danh sẽ được tổ chức tối nay, 23/3, tại Hà Nội.

Thành tích “khủng”

Đam mê môn Hóa học ngay từ bậc trung học cơ sở, là học sinh chuyên hóa của Trường Trung học phổ thông chuyên Nguyễn Trãi (Hải Dương), yêu thích môn Sinh và đạt nhiều thành tích trong suốt giai đoạn học phổ thông nên Thanh Tùng nhanh chóng định hướng tương lai cho mình gắn với khối ngành y-dược.

“Với suy nghĩ đơn giản: Học y có thể cứu được người theo từng ca bệnh, còn học dược nếu thành công, có thể cứu được nhiều, thậm chí rất nhiều người cùng lúc nên tôi chọn theo học ngành Dược học của Trường Đại học Dược Hà Nội,” Thanh Tùng chia sẻ.

Ngay từ khi còn là sinh viên Đại học Dược, Trương Thanh Tùng đã có một bài báo khoa học được đăng trên tạp chí ISI. Thanh Tùng cho hay đây là dấu mốc quan trọng, là sự khích lệ tinh thần rất lớn để anh tin tưởng vào bản thân và định hướng theo con đường nghiên cứu.

Tiếp tục học sau đại học cũng như làm việc ở Hàn Quốc, Đan Mạch, Mỹ và nhiều quốc giác trên thế giới, năm 2019, Trương Thanh Tùng đã quyết định trở về Việt Nam để tiếp tục con đường nghiên cứu thuốc mới mà mình đam mê.

truongthanhtung-1679626044.jpg

Tiến sỹ Trương Thanh Tùng tại phòng nghiên cứu. (Ảnh: ĐH Phenikaa)

Hiện tiến sỹ Trương Thanh Tùng sở hữu 40 công bố quốc tế, trong đó 32 bài báo đã đăng trên các tạp chí khoa học ISI uy tín quốc tế, 4 công bố tại hội nghị quốc tế và 4 công trình trong nước. Anh cũng sở hữu một bằng sáng chế về công trình thuốc tiềm năng thuốc điều trị ung thư trong tương lai. Đây là bằng sáng chế quốc tế về các chất điều trị ung thư trúng đích, đã được bảo hộ toàn cầu. Kết quả của nghiên cứu đang được phát triển thành các thuốc "make in Vietnam."

Quyết tâm loại bỏ… virus HIV

Trương Thanh Tùng cho hay nhóm của anh đang nghiên cứu thuốc điều trị HIV với hướng tiếp cận mới. Những loại thuốc hiện nay chỉ có thể kiểm soát, giảm nồng độ virus này chứ chưa thể giúp người bệnh khỏi hoàn toàn. Vì thế, người bệnh sẽ vẫn phải sống chung với virus, cầm cự cùng HIV. “Hướng nghiên cứu của tôi là làm thế nào loại bỏ toàn bộ tế bào nhiễm HIV và virus ra khỏi cơ thể,” Tùng chia sẻ.

Theo Tiến sỹ Trương Thanh Tùng, điểm khó nhất với việc điều trị HIV là làm sao loại bỏ hoàn toàn các virus ở thể ngủ trong các tế bào mà các phương pháp điều trị thông thường không thể khống chế được chúng và chúng có thể "tỉnh giấc" sau một thời gian và hoạt động trở lại. Nghiên cứu của anh có thể giải quyết được vấn đề này khi các dược chất sẽ đánh thức các virus này, đánh dấu rồi tiêu diệt chúng.

Chia sẻ về quá trình nghiên cứu, Trương Thanh Tùng cho hay điều khó khăn nhất trong việc phát triển sâu hơn thuốc điều trị HIV mới là việc thử nghiệm sinh học chưa thể tiến hành ở Việt Nam và buộc phải thực hiện ở nước ngoài nên phụ thuộc vào cơ sở vật chất, trang thiết bị của đối tác. Được biết, đề tài nghiên cứu này của Trương Thanh Tùng được tài trợ bởi Quỹ Nghiên cứu bệnh AIDS (amfAR) - quỹ nghiên cứu HIV uy tín nhất thế giới và hiện phương pháp điều trị theo hướng nghiên cứu này đang được thử nghiệm lâm sàng tại Đức, cho kết quả bước đầu khả quan.

Với những thành tích khoa học ấn tượng, Tiến sỹ Trương Thanh Tùng đã nhận được sự tin tưởng của cộng đồng khoa học trong và ngoài nước, đạt nhiều giải thưởng ấn tượng. Anh là thành viên ban biên tập của 6 tạp chí khoa học ISI, tham gia phản biện cho 20 tạp chí tốp đầu của hệ thống các nhà xuất bản uy tín trên thế giới.

Năm 2022, anh đã được hội đồng quốc tế bầu là thành viên chính thức của Hiệp hội khoa học nghiên cứu quốc tế danh giá Sigma Xi 2022 (hiệp hội khoa học uy tín và lâu đời nhất trên thế giới có trụ sở tại Mỹ, hoạt động từ năm 1886 với 200 thành viên đã được giải Nobel, thành viên hiệp hội được bầu trực tiếp bởi hội đồng hiệp hội). Cũng trong năm 2022, anh là một trong 28 nhà khoa học trẻ tiêu biểu thế giới trở thành thành viên ban cố vấn quốc tế cho tạp chí khoa học quốc tế ISI uy tín Bioorganic & Medicinal Chemistry (được chọn từ 2.000 hồ sơ toàn cầu). Anh vinh dự được vinh danh Đại sứ khoa học 2022-2023 của Nhà xuất bản Bentham sciences (Hà Lan).

Tiến sỹ Trương Thanh Tùng cũng nhận nhiều giải thưởng uy tín trong nước như giải thưởng Quả cầu vàng Khoa học công nghệ năm 2021, gương mặt trẻ Việt Nam triển vọng năm 2021, nhà giáo trẻ tiêu biểu thủ đô Hà Nội năm 2022./.