Khi mới bắt đầu khởi công xây dựng, dự án nước sạch cho một số xã thuộc huyện Lộc Hà (tỉnh Hà Tĩnh) được kỳ vọng là sẽ cung cấp nước sạch cho người dân 6 xã gồm: Thuần Thiện, Tùng Lộc (huyện Can Lộc), Ích Hậu, Hồng Lộc, Phù Lưu và Bình Lộc cũ (nay là xã Bình An) thuộc huyện Lộc Hà. Thế nhưng, đến nay sau hơn 4 năm, dự án đang nằm trong tình trạng ngổn ngang, dang dở, dậm chân tại chỗ.
Theo kế hoạch thì 6/2022 dự án sẽ đưa vào khai thác, tuy nhiên thời điểm cuối tháng 6/2023 theo ghi nhận của phóng viên tại dự án các hạng mục của các gói thầu vẫn đang ngổn ngang. Từ việc xây dựng nhà máy tại khu vực đập Cu Lây đến hệ thống đường ống dẫn nước ở đầu nguồn về tận các khu dân cư, vẫn chưa lắp đặt xong.
 |
| Nhà xử lý dự án công trình hệ thống cấp nước sinh hoạt vùng Trà Sơn thi công dở dang. |
Theo phản ánh của chính quyền và nhân dân địa phương, việc xây dựng chỉ trong trạng thái nhỏ giọt, đối phó. Mỗi khi có văn bản của chính quyền các cấp, phía chủ đầu tư lại cho một số máy móc, lao động đến thi công. Các phần việc được tiến hành rất chậm và cũng chỉ trong thời gian ngắn lại dừng nghỉ.
Qua tìm hiểu, công trình tiểu dự án nước sạch cho một số xã thuộc huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh thuộc dự án Hạ tầng cơ bản cho phát triển toàn diện tỉnh Hà Tĩnh (BIIG2), vay vốn Ngân hàng phát triển Châu Á được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt ngày 14/6/2019, do Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư.
Theo đó, dự án bao gồm 2 gói thầu HT01.1 Xây dựng Trạm tăng áp xã Thạch Hạ và mạng lưới 3 xã phía Nam và gói thầu HT01.2 Xây dựng trạm xử lý xã Cù Lây và mạng lưới 6 xã phía Bắc. Dự án có số vốn đầu tư hơn 215,6 tỷ đồng.
Cụ thể, gói thầu HT01.1, xây dựng trạm tăng áp tại TP. Hà Tĩnh và mạng lưới 1 để cung cấp nguồn nước cho 3 xã phía Nam huyện Lộc Hà gồm: Thạch Châu, Mai Phụ và Thạch Mỹ với công suất 2.500m3/ngày đêm. Gói thầu HT01.2, xây dựng nhà máy cung cấp nước tại hồ Cù Lây, xã Thuần Thiện, huyện Can Lộc và mạng lưới 2 để cấp nước cho 6 xã gồm: Thuần Thiện, Tùng Lộc (huyện Can Lộc), Ích Hậu, Hồng Lộc, Phù Lưu và Bình Lộc cũ (nay là xã Bình An) thuộc huyện Lộc Hà với công suất 7.100m3/ngày đêm. Khi đưa vào vận hành, có khoảng 17.300 hộ dân sẽ được thụ hưởng nước sạch và theo kế hoạch, đến tháng 6/2022 sẽ đưa vào khai thác. Tuy nhiên, đến nay cả hai gói thầu đều đang dở dang.
 |
| Trạm xử lý xã Cù Lây vẫn đang dở dang sau nhiều lần xin gia hạn. |
Sau nhiều lần điều chỉnh, xin gia hạn, UBND tỉnh Hà Tĩnh yêu cầu dự án phải hoàn thành trước tháng 6/2022. Tuy nhiên, sau khi được UBND tỉnh cho phép gia hạn, phía chủ đầu tư vẫn cố tình trì hoãn, kéo dài thời gian thi công.
Riêng tuyến đường ống dọc theo huyện lộ 7 (đường Thạch Kênh - Hồng Lộc) chiều dài 5.080m chưa thể triển khai thi công do chưa được địa phương bàn giao mặt bằng. Đại diện chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đã nhiều lần làm việc với các đơn vị liên quan như UBND huyện Lộc Hà, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Lộc Hà, UBND xã Ích Hậu và Hồng Lộc để xử lý vướng mắc công tác GPMB nhưng không tìm được tiếng nói chung.
Theo báo cáo của UBND huyện Lộc Hà, do tổng mức kinh phí GPMB vượt 23,5 tỷ so với quyết định phê duyệt dự án nâng cấp huyện lộ 7 nên chưa có kinh phí để chi trả GPMB cho các hộ dân bị ảnh hưởng đất ở, đất vườn. Do đó, chưa có mặt bằng để thi công đường và lắp đặt đường ống nước sạch. Đến nay, dự án đã được gia hạn nhiều lần, điều chỉnh tiến độ thực hiện hợp đồng nhưng vẫn chưa biết đến khi nào mới về đích. Trong khi đó, người dân các xã nằm trong vùng thụ hưởng vẫn mòn mỏi chờ đợi nước sạch.
Ông Phan Đức Anh - Chủ tịch UBND xã Thuần Thiện, huyện Can Lộc, cho hay nhiều năm trở lại đây, người dân xã Thuần Thiện phải bỏ tiền ra mua nước thô chưa qua xử lý tại đập Cu Lây về để sử dụng. Mong mỏi của bà con nhân dân là dự án sớm hoàn thiện để cấp nước sạch, đảm bảo sinh hoạt hằng ngày.
 |
| Một số dự án nước sạch ở Hà Tĩnh có tổng mức đầu tư hàng trăm tỷ đồng. Tuy nhiên sau nhiều năm thi công xây dựng, vẫn chưa thể vận hành. |
Tương tự, dự án công trình hệ thống cấp nước sinh hoạt vùng Trà Sơn, huyện Can Lộc được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt ngày 2/10/2020, với tổng mức đầu tư 48,99 tỷ đồng, do UBND xã Mỹ Lộc làm chủ đầu tư, thời gian thực hiện đến năm 2022 hoàn thành, đưa vào sử dụng.
Được biết, đến thời điểm này không những chậm tiến độ mà còn nhiều lần điều chỉnh, thay đổi thiết kế dẫn đến đội vốn thi công. Trong đó, có phát sinh việc điều chỉnh trạm bơm đặt trong lòng hồ Cửa Thờ - Trại Tiểu theo thiết kế ban đầu từ nhà trạm bơm sang trạm bơm nổi; điều chỉnh bổ sung một số hạng mục tại nhà xử lý…
Vấn đề này, ngày 21/4/2023, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Công văn yêu cầu UBND huyện Can Lộc chỉ đạo UBND xã Mỹ Lộc và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình huyện Can Lộc tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan để dẫn đến chậm tiến độ dự án và xử lý nghiêm theo quy định.
Không chỉ ở huyện Can Lộc, mà tại huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), dự án đầu tư xây dựng công trình Nhà máy nước và hệ thống cung cấp nước sạch cho nhân dân thị trấn Hương Khê và 8 xã vùng phụ cận thuộc huyện Hương Khê đến nay cũng đang chậm tiến độ. Dự án được phê duyệt ngày 09/5/2016, với tổng mức đầu tư là 229,465 tỷ đồng. Đơn vị trúng thầu xây lắp là Liên danh Khánh Môn - Hà Huy, Công ty CP Xây dựng và Thương mại Tấn Đạt là đơn vị thầu phụ của Công ty CP Hà Huy. Dự án được khởi công vào ngày 23/2/2020, dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng sau 30 tháng thi công. Tuy nhiên, đến nay sau nhiều lần xin gia hạn, dự án vẫn chưa thể đưa vào hoạt động.
Mới đây nhất, ngày 21/4/2023, UBND tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục có văn bản cho phép gia hạn tiến độ thi công và điều chỉnh giá hợp đồng dự án. Đồng thời, giao UBND huyện Hương Khê kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan để dẫn tới chậm tiến độ dự án.
Ngày 3/5/2023, Công ty CP Xây dựng và Thương mại Tấn Đạt có văn bản cam kết hoàn thành 13 tuyến ống với tổng chiều dài 4,554km trước ngày 15/5/2023. Tuy nhiên đến nay, công ty chỉ thi công hoàn thành 6 tuyến với chiều dài 2,32km; còn lại 7 tuyến với chiều dài 2,234km chưa thi công, việc thi công các tuyến ống truyền tải đến nay vẫn chưa hoàn thành. Hiện, huyện Hương Khê đang yêu cầu nhà thầu hoàn thành toàn bộ khối lượng theo hợp đồng xong trước ngày 15/7/2023...
Thực trạng các dự án nước sạch thi công ì ạch ở Hà Tĩnh đặt ra dấu hỏi về công tác lựa chọn nhà thầu của của chủ đầu tư, xem xét năng lực nhà thầu khi trúng những gói thầu có giá trị hàng trăm tỉ đồng nhưng thi công trây ỳ, chậm tiến độ, đội vốn thi công... Cần làm rõ trách nhiệm của các bên, có những giải pháp kịp thời để đẩy nhanh tiến độ, sớm giúp người dân thoát cảnh... mỏi mòn chờ nước sạch!.
Trần Hoàng
