Hải Phòng đề xuất thành lập Khu kinh tế ven biển phía Nam

Khu kinh tế tạo động lực cho sự phát triển

Vừa qua, Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng tổ chức Hội thảo 30 năm phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế và định hướng thành lập Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng. Tại hội thảo, một trong các thông tin được đông đảo các chuyên gia kinh tế, nhà quản lý quan tâm, đóng góp ý kiến đó là việc Hải Phòng đang nghiên cứu thành lập thêm Khu kinh tế ven biển phía Nam thành phố.

Theo Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng về định hướng thành lập khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng thì đây sẽ là khu kinh tế ven biển thứ 2 của TP Hải Phòng, sau khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải được thành lập năm 2008.

Về sự cần thiết nghiên cứu thành lập khu kinh tế mới tại TP Hải Phòng, Hải Phòng có vị trí địa kinh tế chiến lược, hội tụ 5 phương thức vận tải và có hậu phương công nghiệp là các tỉnh thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, là điểm cuối ra biển của các tuyến hành lang kinh tế, gồm: Hành lang kinh tế Côn Minh (Trung Quốc) - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Hành lang kinh tế Nam Ninh (Trung Quốc) - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Hành lang kinh tế ven biển Quảng Ninh - Hải Phòng - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình.

Đây là lợi thế quốc gia tạo nên động lực tăng trưởng, phát triển kinh tế cả nước và vùng. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, việc thành lập khu kinh tế mới sẽ góp phần mạnh mẽ giúp thành phố càng khẳng định vị thế là trung tâm kết nối, hội tụ nguồn lực và lan tỏa phát triển.

Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2011-2020, Trung ương và TP Hải Phòng đã từng bước triển khai đầu tư đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hệ thống cảng quốc tế, đường cao tốc, sân bay. Hệ thống kết cấu hạ tầng ngày càng hoàn thiện là cơ sở để khai thác tiềm năng, lợi thế về vị trí địa kinh tế của Hải Phòng.

Trước đó, năm 1993, tại Hải Phòng, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Ban quản lý Khu chế xuất. Đến nay, TP Hải Phòng đã có 14 khu công nghiệp được thành lập với tổng diện tích 6.100ha và một khu kinh tế với tổng diện tích 22.540ha. Tỷ lệ lấp đầy đạt 63,8%.

Sau 30 năm hoạt động, các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn TP Hải Phòng đã thu hút 688 dự án đầu tư với tổng vốn lên tới 36,32 tỷ USD. Nổi bật, giai đoạn từ năm 2008 đến nay, với sự thành lập khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, các khu công nghiệp, khu kinh tế đã đạt được những kết quả vượt bậc với 408 dự án đầu tư nước ngoài (22,19 tỷ USD) và 203 dự án trong nước (13,68 tỷ USD). Các dự án tiêu biểu như: Tổ hợp dự án của Tập đoàn LG (Hàn Quốc) với tổng vốn đăng ký đạt 9,24 tỷ USD; Tổ hợp sản xuất ô tô Vinfast với tổng vốn đầu tư 7,6 tỷ USD; Tập đoàn Bridgestone với tổng vốn 1,2 tỷ USD và Công ty Pegatron với tổng vốn 900 triệu USD…

Các dự án cũng đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của TP Hải Phòng; trong đó giá trị sản xuất công nghiệp trong khu công nghiệp, khu kinh tế năm 2022 đạt 683.715 tỷ đồng, chiếm 82% tỷ trọng thành phố, luôn trong top đầu của cả nước về tốc độ tăng trưởng.

Việc xây dựng và phát triển khu kinh tế đã góp phần quan trọng trong xây dựng và phát triển TP Hải Phòng với tốc độ tăng trưởng cao so với bình quân của cả nước; cơ cấu kinh tế dịch chuyển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa; mô hình tăng trưởng chuyển mạnh từ chiều rộng sang chiều sâu; khai thác tốt tiềm năng, lợi thế, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội; có nhiều đóng góp cho phát triển tam giác kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh cũng như cả vùng đồng bằng Sông Hồng.

Từ đó, căn cứ các những quy định về việc thành lập khu kinh tế, Điều chỉnh Quy hoạch chung TP Hải Phòng đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 323/QĐ-TTg ngày 30/3/2023, Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng đã rà soát, đề xuất khu vực phát triển khu kinh tế mới tại TP Hải Phòng tại khu vực phía Nam cửa sông Văn Úc, khu vực cảng và logistics Nam Đồ Sơn, khu vực dịch vụ logistics, công nghiệp, sân bay Tiên Lãng nhằm kết nối với đường cao tốc ven biển, cảng Nam Đồ Sơn và sân bay Tiên Lãng dự kiến sẽ hình thành trong tương lai.

Khu kinh tế mới mở ra không gian phát triển

Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng cho biết, theo đề xuất tổng diện tích dự kiến của khu kinh tế mới là khoảng 20.000 ha; tại các quận, huyện: Kiến Thụy, An Lão, Tiên Lãng, Vĩnh Bảo, Đồ Sơn.

Cụ thể, khu kinh tế mới bao gồm toàn bộ địa bàn các xã: Đoàn Xá, Tân Trào, một phần xã Đại Hợp, Tú Sơn, Kiến Quốc, Ngũ Phúc thuộc huyện Kiến Thụy; một phần xã: An Thọ, Chiến Thắng thuộc huyện An Lão; toàn bộ xã: Vinh Quang, Tiên Hưng, Hùng Thắng, Đông Hưng, Tây Hưng, Nam Hưng, Bắc Hưng, một phần xã Tiên Thắng, Tiên Minh thuộc huyện Tiên Lãng; toàn bộ xã: Trấn Dương, Hòa Bình, Vĩnh Tiến, Cổ Am thuộc huyện Vĩnh Bảo; một phần phường Bàng La thuộc quận Đồ Sơn.

Trong khu kinh tế mới dự kiến sẽ xây dựng một loạt các công trình hạ tầng quan trọng như: Sân bay Tiên Lãng, cảng Nam Đồ Sơn, hệ thống cảng dọc sông Văn Úc, trung tâm logistics Kiến Thụy, trung tâm logistics Tiên Lãng...; các tuyến giao thông chính gồm đường cao tốc ven biển; Quốc lộ 37 và các tuyến đường giao thông khác...

Theo Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng, việc thành lập khu kinh tế mới là có cơ sở khi đáp ứng được lợi thế và đẩy đủ các điều kiện. Khi khu kinh tế mới được thành lập sẽ tận dụng lợi thế gắn liền với Cảng hàng không quốc tế Cát Bi hiện tại và hệ thống cảng biển Lạch Huyện và phương án phát triển cảng biển tại khu vực Nam Đồ Sơn, thuộc cảng biển Hải Phòng là cảng đặc biệt.

Cùng với đó, trong phạm vi khu vực dự kiến thành lập khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng đã có một số khu công nghiệp được xác định trong Điều chỉnh quy hoạch chung TP Hải Phòng đến năm 2040 tầm nhìn đến năm 2050.

Cụ thể là khu công nghiệp Tân Trào 500-550ha (chỉ tiêu sử dụng đất 2021-2030: 350ha); khu công nghiệp Ngũ Phúc 450-500ha (chỉ tiêu sử dụng đất 2021-2030: 270ha); khu công nghiệp Tiên Lãng 1 diện tích 600-700ha (chỉ tiêu sử dụng đất 2021-2030: 216ha); khu công nghiệp Tiên Lãng 2 diện tích 500-550ha (chỉ tiêu sử dụng đất 2021-2030: 312ha); khu công nghiệp Sân bay Tiên Lãng 450-550ha (chưa có chỉ tiêu sử dụng đất). Ngoài ra còn có khu vực phát triển công nghiệp Trấn Dương - Hòa Bình 800-900ha (chưa có chỉ tiêu sử dụng đất).

Các khu công nghiệp này hiện nay đều đang trong quá trình nghiên cứu quy hoạch, chưa thực hiện các thủ tục để thành lập. Do đó, việc thành lập khu kinh tế tại khu vực này không dẫn đến các vấn đề phát sinh do thay đổi về địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định.

Đáng chú ý, về quy hoạch sử dụng đất, Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng cho biết, hiện chỉ tiêu sử dụng đất khu kinh tế của TP Hải Phòng là 22.140ha, tương ứng với diện tích của khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải. Để có cơ sở triển khai các thủ tục thành lập khu kinh tế mới, cần phải bổ sung chỉ tiêu sử dụng đất khu kinh tế trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia đến năm 2030 và đến năm 2025 phân bổ trên địa bàn TP Hải Phòng.

Trong đó chỉ tiêu sử dụng đất khu kinh tế dự kiến khoảng: 41.540ha (bao gồm 21.140ha hiện tại, cập nhật 400ha khu công nghiệp Tràng Duệ 1,2 và 20.000ha dự kiến thành lập khu kinh tế mới).

Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng dự kiến thành lập hoàn toàn đáp ứng được các tiêu chuẩn, điều kiện cả về cơ sở pháp lý cũng như quy mô, diện tích, tính chất, chức năng. Việc thành lập một khu kinh tế mới tại Hải Phòng sẽ tận dụng được dư địa phát triển của các khu công nghiệp và khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải hiện tại.

Đồng thời, khai thác hiệu quả định hướng phát triển khu vực ven theo tuyến đường cao tốc ven biển, khu vực cảng Nam Đồ Sơn và sân bay Tiên Lãng sẽ được đầu tư xây dựng trong thời gian tới; kết nối hiệu quả với các khu kinh tế lân cận (Thái Bình, Quảng Yên, Vân Đồn) để tạo thành chuỗi khu kinh tế ven biển, tiếp tục trở thành một khu kinh tế thành công với khả năng thu hút đầu tư các dự án, công trình quy mô lớn, tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội của TP Hải Phòng và cả vùng đồng bằng Sông Hồng.