Hơn 100 tỷ đồng chi phí khám, chữa bệnh liên quan đến thuốc lá

Nguyễn Ánh Hiền
Ngày 23-4, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) tổ chức tập huấn về "Một số tác động của việc tăng thuế thuốc lá tới sức khỏe người dân và phản ứng của thị trường".

Ông Phạm Văn Long, Giám đốc VESS cho biết: "Buổi tập huấn nhằm phân tích mối liên hệ giữa việc tăng thuế thuốc lá với các phản ứng từ thị trường, doanh nghiệp và tình trạng buôn lậu tại Việt Nam; tác động của chính sách thuế thuốc lá đối với ngân sách nhà nước, sức khỏe cộng đồng, chi phí y tế và năng suất lao động, từ đó làm rõ vai trò của chính sách này trong phát triển bền vững”.

Chia sẻ tại buổi tập huấn, bà Phan Thị Hải, Phó giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, hơn 45 triệu người Việt Nam có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thuốc lá và tử vong sớm do hút thuốc trực tiếp hoặc tiếp xúc với khói thuốc thụ động. Sử dụng thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong sớm. Thuốc lá chứa 7.000 hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư và là nguyên nhân gây nên 25 loại bệnh, như: Ung thư, tim mạch, các bệnh về hô hấp và sinh sản.

Hơn 100 tỷ đồng chi phí khám, chữa bệnh liên quan đến thuốc lá

Quang cảnh tập huấn về "Một số tác động của việc tăng thuế thuốc lá tới sức khỏe người dân và phản ứng của thị trường". Ảnh: LÊ HẢO

Tại Việt Nam, theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (năm 2021), sử dụng thuốc lá gây ra 85.500 ca tử vong mỗi năm. Hút thuốc lá thụ động gây ra 18.800 ca tử vong và tổng cộng 104.300 ca tử vong/năm vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá. "Sử dụng thuốc lá đã tạo nên gánh nặng bệnh tật, làm suy giảm chất lượng nguồn lao động. Phần lớn những người chết vì bệnh liên quan đến thuốc lá là những người trong độ tuổi lao động", bà Phan Thị Hải nhấn mạnh.

Theo ước tính của Hội Kinh tế Việt Nam năm 2022, tổng chi phí liên quan đến khám, chữa bệnh, ốm đau và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 108.000 tỷ đồng (tương đương 1,14% GDP của năm 2022). Con số này lớn hơn gấp năm lần so với đóng góp của nguồn thu thuế thuốc lá cho ngân sách quốc gia.

Về tình trạng thuế và giá thuốc tại Việt Nam, bà Phan Thị Hải chia sẻ, từ năm 2008 đến năm 2019, Việt Nam mới thực hiện ba lần tăng thuế tiêu thụ đặc biệt thuốc lá, nhưng mức tăng mỗi lần thấp, chỉ 5% và khoảng cách thời gian giữa các lần tăng thuế khá dài (giá xuất xưởng). Giá một bao thuốc nhãn phổ biến nhất tại Việt Nam chỉ vào khoảng 0,9 USD/bao. Với mức giá này, giá thuốc lá ở Việt Nam đứng thứ 15, gần thấp nhất trong số 19 nước trong khu vực Tây Thái Bình Dương. Với mức giá thuốc lá bán lẻ thấp như vậy, thuốc lá rất dễ tiếp cận với người có thu nhập thấp và người mới hút, kể cả trẻ em và người vị thành niên.