Sự kiện đánh dấu bước đi cụ thể hóa cam kết của Việt Nam trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), thể hiện quyết tâm của ngành nông nghiệp trong việc đạt mục tiêu giảm phát thải 30% khí nhà kính vào năm 2030, hướng tới nền nông nghiệp xanh, tuần hoàn và có trách nhiệm với môi trường toàn cầu.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung nhấn mạnh, Đề án được ban hành đúng thời điểm, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững ngành trồng trọt trong bối cảnh biến đổi khí hậu và hội nhập sâu vào thị trường quốc tế. Mục tiêu trọng tâm của đề án là vừa đảm bảo tăng trưởng về năng suất và giá trị, vừa giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới nền nông nghiệp xanh, tuần hoàn.
Theo Thứ trưởng, Đề án tập trung vào 6 nhóm nhiệm vụ lớn, bao gồm: tái cơ cấu cây trồng phù hợp điều kiện sinh thái và nhu cầu thị trường; xây dựng và áp dụng các gói kỹ thuật giảm phát thải theo chuỗi giá trị; hoàn thiện hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định (MRV) phục vụ kiểm kê khí nhà kính; triển khai các mô hình sản xuất thực hành tốt; đồng thời tạo dựng cơ chế tín chỉ carbon trong nông nghiệp nhằm thu hút đầu tư và khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia.
Dự thảo Kế hoạch hành động cũng liệt kê 31 nhóm nhiệm vụ cụ thể, trong đó yêu cầu các địa phương khảo sát kỹ hiện trạng sản xuất, phát thải, điều kiện sinh thái - xã hội để chủ động xây dựng phương án giảm phát thải phù hợp thực tiễn. Việc triển khai đồng bộ từ trung ương đến địa phương sẽ là nền tảng để ngành trồng trọt đạt mục tiêu giảm phát thải bền vững, tiến tới trung hòa carbon vào giữa thế kỷ.
Chia sẻ về Đề án, ông Huỳnh Tấn Đạt - Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khẳng định: “Đề án là cơ sở pháp lý quan trọng để ngành trồng trọt và bảo vệ thực vật triển khai đồng bộ các mục tiêu, nhiệm vụ trong giai đoạn 2025 - 2030, với tầm nhìn đến năm 2050”.
Về các mục tiêu của Đề án, tầm nhìn tới năm 2050, 100% diện tích các loại cây trồng chủ lực áp dụng quy trình kỹ thuật canh tác theo hướng giảm phát thải. Ngoài ra, xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa về phát thải trong trồng trọt, tích hợp với hệ thống giám sát quốc gia; xây dựng và phổ cập nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho các ngành hàng nông sản chủ lực.
“Ngành trồng trọt đặt mục tiêu đến năm 2035 sẽ góp phần giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính so với năm cơ sở 2020” – ông Đạt cho biết.
Tại địa phương, mỗi tỉnh, thành sẽ triển khai ít nhất 1-2 mô hình sản xuất trồng trọt giảm phát thải có thể nhân rộng, thí điểm tối thiểu 15 mô hình canh tác đủ điều kiện phát triển tín chỉ carbon. Hệ thống dữ liệu phát thải sẽ được đồng bộ với Hệ thống đăng ký quốc gia.
Ngành sẽ đào tạo tối thiểu 3.000 cán bộ kỹ thuật, khuyến nông, nông dân và doanh nghiệp; xây dựng ít nhất 5 bộ tài liệu truyền thông nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi sản xuất theo hướng phát thải thấp.
Đề án cũng sẽ được thực hiện thông qua một loạt giải pháp, như: Tăng cường năng lực quản lý nhà nước; Khoa học - công nghệ; Chuyển giao kỹ thuật; Tổ chức sản xuất và chuỗi giá trị…
Lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật nhấn mạnh, Đề án giúp nâng cao năng lực cạnh tranh ngành hàng trồng trọt, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, từng bước hình thành nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại, có khả năng chống chịu tốt trước tác động của biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện các cam kết Việt Nam trong NDC.
Trình bày dự thảo Kế hoạch hành động thực hiện Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050”, bà Nguyễn Thị Thu Hương - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho hay, Kế hoạch hành động xác định rõ nội dung công việc, thời hạn, tiến độ và trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức triển khai, bảo đảm tính đồng bộ, kịp thời và thống nhất.
Việc triển khai phải đạt hiệu quả, nâng cao công tác quản lý, điều hành, đồng thời tăng cường kết nối giữa các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường với địa phương, đối tác quốc tế và các cơ quan liên quan.
Theo đó, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật sẽ là đơn vị chủ trì, điều phối và tổng hợp báo cáo tình hình triển khai Đề án. Báo Nông nghiệp và Môi trường được giao là đơn vị chủ trì thực hiện truyền thông, nâng cao nhận thức về các nội dung của Đề án; các đơn vị thuộc Bộ căn cứ chức năng, nhiệm vụ để chủ động phối hợp triển khai.
Tại địa phương, UBND các tỉnh, thành phố giao Sở Nông nghiệp và Môi trường làm đầu mối điều hành, tổ chức thực hiện; phân cấp trách nhiệm cụ thể cho các ngành, cấp chính quyền, đồng thời rà soát, ban hành cơ chế huy động nguồn lực địa phương và vốn ngoài ngân sách để triển khai hiệu quả.
Các hiệp hội, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân chủ động thực hiện nội dung Đề án, phối hợp với các cơ quan trung ương và địa phương trong các hoạt động triển khai.
Đề án “Sản xuất giảm phát thải trong lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025 – 2035, tầm nhìn đến năm 2050” khẳng định việc xây dựng và triển khai chương trình giảm phát thải trong trồng trọt là yêu cầu khách quan, cấp thiết, phù hợp với chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và xu thế phát triển nông nghiệp toàn cầu. Đây là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài cần được tổ chức thực hiện bài bản, đồng bộ, có lộ trình cụ thể.
Hơn hết, Đề án còn là lời khẳng định rằng nông nghiệp Việt Nam không chỉ là trụ đỡ kinh tế mà còn là ngành tiên phong trong bảo vệ môi trường và hướng đến nền sản xuất xanh. Với quyết tâm chính trị cao, sự đồng hành của nông dân, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế, Đề án sẽ mở ra con đường mới cho ngành trồng trọt - một nền nông nghiệp phát thải thấp, hiện đại và có khả năng hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, góp phần quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.
