Ngân hàng Sa.com đối diện với án phạt gần 1 tỷ đồng và yêu cầu buộc khắc phục triệt để sau kết luận thanh tra của NHNN

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa thông báo kết luận thanh tra số 1869/TB-TTNH4 đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn T. T (Sa.com - HOSE: ST.B), chỉ ra nhiều vi phạm về hoạt động tín dụng từ cho vay sai quy định đến phân loại tài sản có không chính xác. Yêu cầu buộc khắc phục triệt để trước cuối năm 2025 và bị xử phạt 975 tỷ đồng.

Thực hiện Quyết định số 1963/QĐ-Cục II.2 ngày 05/12/2024 của Cục Trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II về thanh traNgân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn T. T (sau đây viết tắt là ngân hàng Sa.com). Ngày 06/8/2025, Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ký ban hành Kết luận thanh tra số 53/KL-TTNH4 về thanh tra ngân hàng Sa.com; Căn cứ Điều 37 Luật Thanh tra năm 2025 quy định về công khai Kết luận thanh tra, Thanh tra NHNN thông báo Kết luận thanh tra số 1869/TB-TTNH4 ngày 15/08/2025.

Theo đó, ngân hàng Sa.com được thành lập và hoạt động theo Giấy phép do NHNN cấp ngày 05/12/1991 và được thay đổi bởi Giấy phép thành lập và hoạt động do NHNN cấp ngày 09/11/2018, thời gian hoạt động theo giấy phép là 99 năm kể từ ngày 05/12/1991; Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do Sở Kế hoạch và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh cấp ngày 13/1/1992, đăng ký thay đổi lần thứ 41 ngày 26/12/2022. Trụ sở chính đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh. Người đại diện theo pháp luật trong thời kỳ thanh tra là bà Ng. Đức Thạch Diễm - nguyên Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc.

Cơ cấu tổ chức của ngân hàng Sa.com gồm: Đại Hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, Ban điều hành, các Phòng/ Ban tại trụ sở chính và các chi nhánh. Hội đồng quản trị có 03 Uỷ ban giúp việc gồm: Uỷ ban nhân sự; Uỷ ban quản lý rủi ro; Uỷ ban phòng, chống tham nhũng, tội phạm và rửa tiền. Tổng giám đốc có 03 Hội đồng giúp việc gồm: Hội đồng rủi ro, Hội đồng quản lý vốn, Hội đồng Alco. Mạng lưới hoạt động của Sacombank đến thời điểm 30/9/2024 gồm: Trụ sở chính, 109 chi nhánh và 437 Phòng giao dịch, hiện diện tại 52/63 tỉnh thành trong nước.

Ngân hàng Sa.com thực hiện các nội dung theo Giấy phép hoạt động và các văn bản được NHNN chấp thuận như: huy động và nhận tiền gửi ngắn hạn, trung hạn và dài hạn từ các tổ chức và cá nhân; cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn đối với 2 các tổ chức và cá nhân; thực hiện các giao dịch ngoại tệ; các dịch vụ tài trợ thương mại quốc tế; chiết khấu thương phiếu, trái phiếu và các giấy tờ có giá khác; cung ứng các dịch vụ thanh toán; tham gia thị trường tiền tệ, đại lý bảo hiểm...

Trong thời kỳ thanh tra, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Ban điều hành của ngân hàng Sa.com đã lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động ngân hàng đạt được một số chỉ tiêu tích cực như: kết quả kinh doanh tăng trưởng đều qua các năm, các chỉ tiêu an toàn vốn được duy trì ở mức cao, cơ cấu tổ chức nhân sự ổn định, thực hiện tái cơ cấu hoạt động ngân hàng có những chuyển biến tích cực...

Tuy nhiên, đoàn thanh tra đã phát hiện một loạt vi phạm trong hoạt động cho vay của đơn vị. Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ngân hàng Sa.com về 06 hành vi vi phạm với tổng số tiền phạt là 975.000.000 đồng, gồm: (i) Cho vay đối với tổ chức không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật; (ii) Phân loại tài sản có không đúng quy định của pháp luật; (iii) Trích lập dự phòng cụ thể không đúng theo quy định của pháp luật; (iv) Cơ cấu lại thời hạn trả nợ không đúng quy định của pháp luật; (v) Sử dụng phương thức giải ngân không đúng quy định của pháp luật; (vi) Không thành lập Hội đồng mua, bán nợ khi thực hiện bán nợ theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh các vi phạm là hành vi vi phạm hành chính, ngân hàng Sa.com còn một số tồn tại, vi phạm liên quan đến thẩm định, quyết định cấp tín dụng; việc kiểm tra, giám sát sau cho vay; công tác đào tạo nhân viên khi thực hiện khai thác sản phẩm bảo hiểm; việc xử lý nợ xấu và tài sản tồn đọng còn có một số tồn tại theo quy định nội bộ của ngân hàng...

Những vi phạm, tồn tại nêu trên của ngân hàng Sa.com xuất phát từ các nguyên nhân khách quan và chủ quan. Về khách quan, trong giai đoạn chịu tác động của đại dịch Covid 19, các dự án bất động sản phải dừng triển khai xây dựng, thi công vì lệnh giãn cách và đứt chuỗi sản xuất, cung ứng nguyên vật liệu, thiết bị; quy trình thẩm 3 định, phê duyệt dự án bất động sản của một số Cơ quan quản lý Nhà nước còn chậm trễ, kéo dài; về chủ quan: một số cán bộ tại đơn vị kinh doanh chưa tuân thủ nghiêm túc quy định của pháp luật, quy định nội bộ trong hoạt động cấp tín dụng...

Trách nhiệm trong vấn đề này thuộc về các tập thể, cá nhân có liên quan trực tiếp chịu trách nhiệm đối với các vi phạm, tồn tại cụ thể. Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, Ban điều hành ngân hàng Sa.com trong từng thời kỳ chịu trách nhiệm chung đối với các vi phạm, tồn tại được phát hiện qua thanh tra.

Tại Kết luận thanh tra có 28 kiến nghị, trong đó có yêu cầu Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, Ban điều hành ngân hàng Sa.com nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm và chấn chỉnh khắc phục trong công tác quản trị, điều hành, kiểm tra, kiểm soát nhằm đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng; Xây dựng kế hoạch cụ thể để khắc phục các vi phạm, tồn tại đối với từng nội dung được nêu tại kết luận thanh tra. Thời gian ngân hàng Sa.com hoàn thành kiến nghị trước ngày 31/12/2025.

Thông tin này được đưa ra trong bối cảnh ngân hàng Sa.com vừa công bố kết quả kinh doanh tích cực 6 tháng đầu năm 2025 với lợi nhuận trước thuế đạt 7.331 tỷ đồng, tăng 37.2% so với cùng kỳ, hoàn thành hơn 50% kế hoạch năm nay, ở mức 14.650 tỷ đồng. Tổng tài sản đến cuối tháng 6 đạt 807.339 tỷ đồng, tăng 7.9% so với đầu năm./.

Hoàng Thăng