Cuộc thi thiết kế sản phẩm văn hoá “Theo bước di sản cộng đồng” nằm trong khuôn khổ dự án Di sản Kết nối - Bộ sưu tập Di sản số do Hội đồng Anh khởi xướng và TUVA Communication phối hợp thực hiện, nhằm tạo cơ hội để cộng đồng trực tiếp đóng góp và hưởng lợi từ việc bảo tồn di sản văn hóa.
Phát động từ tháng 6/2025, Cuộc thi đã thu hút 100 bài dự thi đến từ sinh viên và nhóm thiết kế trên khắp cả nước. Tại vòng Sơ loại, Ban Giám khảo đã lựa chọn ra 13 tác phẩm xuất sắc nhất để bước vào vòng Chung kết. Đến với vòng Chung kết, các nhóm thí sinh trình bày và bảo vệ ý tưởng trực tiếp trước Hội đồng Giám khảo gồm các chuyên gia về di sản, văn hoá và thiết kế.
Cuộc thi thiết kế sản phẩm văn hoá “Theo bước di sản cộng đồng” kêu gọi các cá nhân, cộng đồng và thế hệ trẻ tham gia vào hành trình tái hiện và làm mới di sản, tạo nên những giải pháp sáng tạo vừa bảo tồn tinh thần nguyên bản, vừa phù hợp với đời sống hiện đại. Đây là một hành trình đối thoại sáng tạo, nơi mỗi bước đi của cộng đồng và cá nhân đóng góp vào việc tiếp nối và phát triển di sản văn hóa trong dòng chảy của thời gian.
Di sản văn hóa không phải là những gì chỉ tồn tại trong quá khứ, nó là những bước chân vững chắc mà chúng ta tiếp bước trong cuộc sống đương đại. “Theo bước di sản cộng đồng” chính là hành trình sống động, trong đó mỗi thế hệ kế thừa và làm mới di sản, tạo ra những mối liên kết giữa quá khứ và hiện tại. Di sản không phải là thứ để chỉ nhìn ngắm hay bảo vệ mà là nguồn cảm hứng bất tận để sáng tạo, để tái hiện, và để hòa nhập vào đời sống hiện đại.
Hành trình này không chỉ là việc bảo tồn di sản mà là một cuộc đối thoại giữa các thế hệ, nơi mỗi bước đi của cộng đồng góp phần tái tạo và làm phong phú thêm di sản văn hóa qua những cách thức sáng tạo. Khi thế hệ trẻ, cộng đồng và các nghệ sĩ, nhà thiết kế lấy cảm hứng từ di sản, họ không chỉ gìn giữ mà còn thổi vào đó sức sống mới, tạo nên những sản phẩm, tác phẩm, và không gian văn hóa đương đại. Di sản không chỉ được bảo tồn mà tiếp tục “sống” và phát triển theo nhu cầu và xu hướng hiện đại.
Tại Lễ trao giải, Ban tổ chức đã quyết định trao Giải Vàng cho tác phẩm "Thảnh Ỷ". Nhóm tác giả Trương Quang Đăng Nguyên, Nguyễn Quỳnh Như, Nguyễn Thị Thanh Phương, Lê Hoàng Nhi và Nguyễn Yến Ny đã thiết kế chiếc ghế bệt gắn với vẻ đẹp của thủ công truyền thống Việt Nam.
Giải Bạc được trao cho tác phẩm: "Tòhe+" của nhóm tác giả: nghệ nhân Đặng Văn Hậu Phạm Thùy Trang, Tạ Tuấn Hưng. Tác phẩm "Móc khóa tượng gỗ Nhà Mồ" của tác giả Huỳnh Bảo được trao giải Đồng và giải Khán giả yêu thích.
Giải Tiềm năng được trao cho 2 tác phẩm cùng lấy cảm hứng từ di sản nghệ thuật hát bội: "SẮC BỘI - Bộ keycap hát bội phiên bản Blind Box" của nhóm tác giả Trần Nguyễn Phương Thanh, Trần Nguyễn Kim Chi, và Dương Nhật Khoa; và "Họa Diện" của tác giả Trương Thị Bảo Châu.
Sau Lễ trao giải, 13 tác phẩm xuất sắc sẽ tiếp tục được trưng bày từ ngày 15 - 16/9 tại không gian Trung tâm Điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội - Bảo tàng Hà Nội, mở cửa miễn phí cho công chúng tham quan. Đây là dịp để công chúng trải nghiệm cách các bạn trẻ truyền tải di sản vào những sản phẩm sáng tạo, gắn kết truyền thống với nhịp sống đương đại.
Di sản Văn hóa hướng đến sự Phát triển đồng đều là một chương trình nghiên cứu hành động do Hội đồng Anh thực hiện tại Colombia, Kenya và Việt Nam, nhằm sử dụng các di sản văn hóa để đem đến lợi ích cho mọi đối tượng trong xã hội. Phiên bản Việt Nam của chương trình là dự án Di sản Kết nối – làm việc với các di sản văn hóa, đặc biệt là các giá trị ít được biết đến hoặc có nguy cơ mai một.
Mục tiêu lớn của dự án là đóng góp vào sự phát triển đồng đều và bền vững của ngành di sản tại Việt Nam, cụ thể là: Đem đến các sáng tạo đột phá thông qua các kênh điện tử và các tập huấn nâng cao năng lực; Cải thiện sinh kế cho các cộng đồng yếu thế; Tăng tương tác với các di sản thông qua các mạng lưới, không gian và gắn kết cộng đồng; Tạo môi trường rộng mở và mang tính hỗ trợ cao thông qua đối thoại chính sách, mô hình kinh tế và các phương thức quản lý điển hình.
Từ năm 2021 đến nay, Di sản Kết nối tiếp tục được triển khai với các sáng kiến mới, bao gồm: Bộ công cụ kể chuyện Di sản – một bộ công cụ do cộng đồng xây dựng để chính cộng đồng tự khám phá và kể lại những câu chuyện về di sản của mình; Thử thách Di sản văn hóa cộng đồng – hỗ trợ cộng đồng địa phương đưa ra ý tưởng và thực hiện các hoạt động hướng tới bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa và Bộ sưu tập số Di sản Kết nối. Thông qua các hoạt động đa dạng của các sáng kiến này, Di sản Kết nối mong muốn tiếp tục hỗ trợ để cộng đồng hưởng lợi từ việc bảo tồn các giá trị di sản văn hóa của địa phương.
