“Như có Bác trong ngày đại thắng” là bài hát được Nhạc sĩ Phạm Tuyên sáng tác trong đêm 28/4/1975, dưới ánh đèn vàng đầu cầu thang khu tập thể Khương Thượng, chỉ với bút chì và mẩu giấy nhỏ. Ca khúc đã kịp vang lên lúc 17h05 ngày 30/4/1975 trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam, ngay sau bản tin lịch sử.
Ngay ngày 2/5/1975, Báo Nhân Dân in trọn ca khúc, mở ra hành trình từ trang báo đến đời sống: vào sân trường, mái nhà, lễ kỷ niệm; vượt qua biên giới tới Italia, Đức, Liên Xô, Nhật Bản, Tiệp Khắc… để kể câu chuyện Việt Nam bằng một thứ ngôn ngữ ai cũng hiểu - niềm vui độc lập và đoàn tụ.
Khán thính giả gọi “Như có Bác trong ngày đại thắng” là “bài hát của nhân dân” bởi những lý do rất giản dị: nó cất lên đúng lúc lòng người cần một câu hát để gọi tên hạnh phúc chung; nó đủ giản dị để ai cũng có thể hát, và đủ chuẩn xác để nói thay cho cộng đồng về lòng biết ơn với Bác Hồ, với những thế hệ đã hy sinh; nó sống dài lâu ở những nơi bình dị nhất: sân trường, bếp nhà, con ngõ ngày lễ, nơi ký ức được truyền tay bằng giọng hát và ánh nhìn.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Lê Quốc Minh - Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh, bài hát “Như có Bác trong ngày đại thắng” đã trở thành khúc khải hoàn của tinh thần đại đoàn kết và khát vọng độc lập. Với giai điệu hùng tráng và lời ca “Việt Nam - Hồ Chí Minh”, bài hát không chỉ là biểu tượng của niềm tự hào dân tộc mà còn khơi dậy lòng yêu nước, truyền cảm hứng cho các thế hệ về ý chí kiên cường và giá trị của Độc lập - Tự do - Hạnh phúc.
Cùng với quyết định tiếp nhận, Báo Nhân Dân khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với IPCOM – AnnGroup trong vai trò đại diện pháp lý và đơn vị quản lý tài sản trí tuệ, để bảo đảm việc bảo hộ và quản trị quyền được thực hiện bài bản, đồng thời tổ chức khai thác và lan tỏa tác phẩm theo những chuẩn mực cao nhất, đúng tinh thần phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc. Nhờ đó, giá trị của ca khúc sẽ được truyền thông hiệu quả hơn, đi sâu vào giáo dục và hiện diện rộng rãi trong đời sống đương đại. Kể từ sau buổi lễ, các tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng ca khúc cho các hoạt động tuyên truyền phi lợi nhuận có thể liên hệ trực tiếp với Báo Nhân Dân.
Chia sẻ tại buổi lễ, bà Phạm Hồng Tuyến – con gái Nhạc sĩ Phạm Tuyên cho biết: “Cha tôi luôn có tâm niệm, âm nhạc chỉ thực sự “sống” khi nó thuộc về cộng đồng. Vì thế, chúng tôi quyết định tặng lại toàn bộ quyền quản lý và sử dụng ca khúc cho Báo Nhân Dân. Đó là cách chúng tôi tiếp nối tinh thần ấy, trao lại bài hát cho một thiết chế công, nơi có sức mệnh và năng lực giữ gìn những giá trị chung, quản trị việc sử dụng vì lợi ích của nhân dân, phụng sự Tổ quốc và không vì mục đích thương mại.
Quyết định hôm nay vì vậy không phải là một dấu chấm hết về quyền tác giả mà là một dấu chấm phẩy trong hành trình lan tỏa của ca khúc, từ trang giấy của nhạc sĩ viết vội cảm xúc ngoài hành lang, qua trái tim của nhân dân, đến một thiết chế đại diện cho tiếng nói của nhân dân để đi tiếp, bền bỉ và sáng rõ hơn…”.
Bà Tuyến cũng tin tưởng, dưới sự quản lý của Báo Nhân Dân, bài hát “Như có Bác trong ngày đại thắng” sẽ tiếp tục vang lên đúng nơi, đúng lúc, đúng cách trong những ngày lễ lớn, trong những tiết học, trong những khoảnh khắc cộng đồng cần một điểm tựa tinh thần và cả trong những phút giây rất đời thường, khi chúng ta muốn nhắc nhau về giá trị của hòa bình và độc lập.
“Như có Bác trong ngày đại thắng” không dài, nhưng đủ để bắc một cây cầu giữa lịch sử và hiện tại. Mỗi lần ca khúc cất lên, ta nghe trong đó một lời tri ân hiền hòa, một bài học công dân mộc mạc, và một lời hứa về tương lai: rằng có những giá trị, càng gìn giữ chung, càng sáng rõ.
Từ hôm nay, khi bài hát có một nơi nương náu xứng đáng, nó sẽ tiếp tục sống đời sống của cộng đồng - không chỉ là bản nhạc của ký ức, mà còn là nhịp đập của hiện tại, nuôi lớn niềm tự hào, bồi đắp tình yêu nước, và thắp sáng sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. Và mỗi khi lời ca ấy vang lên, chúng ta lại đứng gần nhau hơn, để nhớ về Bác, nhớ về ngày đại thắng, và tin vào những điều tốt đẹp mà chúng ta tiếp tục làm cùng nhau.
