Quyết định xử phạt được đưa ra giữa lúc DNSE báo cáo kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm 2025 tăng trưởng ấn tượng, đặt ra vấn đề lớn về sự cân bằng giữa tốc độ mở rộng quy mô và quản trị rủi ro tại Công ty.
Theo UBCKNN, DNSE (trụ sở tại Hà Nội) đã vi phạm quy định về hạn mức cho vay giao dịch ký quỹ theo Nghị định 156/2020/NĐ-CP.
Cụ thể, dư nợ cho vay margin đối với hai mã cổ phiếu đã vượt ngưỡng 10% vốn chủ sở hữu của công ty: GEX tại ngày 30/4/2025. VIX tại ngày 31/8/2025.
Hành vi này bị xử phạt theo điểm b khoản 4 Điều 26 Nghị định 156, với mức phạt tiền 92.500.000 đồng.
Theo chuyên gia, việc vượt quá hạn mức 10% VCSH đối với một mã chứng khoán là một vi phạm nghiêm trọng về quản trị rủi ro tập trung (Concentration Risk), cho thấy dấu hiệu DNSE đã phân bổ nguồn vốn cho vay vào các tài sản rủi ro một cách thiếu kiểm soát, có thể gây tổn thất lớn nếu thị trường xảy ra biến động đột ngột.
Dữ liệu từ Báo cáo Tài chính Quý III/2025 của DNSE cho thấy hoạt động kinh doanh của Công ty tăng trưởng nóng, đặc biệt là ở các nghiệp vụ dịch vụ khách hàng.
| Chỉ tiêu Tài chính (Lũy kế 9 tháng) | 9T/2025 (VND) | 9T/2024 (VND) | Tăng trưởng |
| Tổng Doanh thu hoạt động | 1.023.088.266.768 | 573.473.020.878 | 78,4% |
| Lợi nhuận sau thuế TNDN | 263.257.348.821 | 148.683.292.426 | 77,0% |
Cơ cấu doanh thu của DNSE cho thấy sự phụ thuộc lớn vào mảng dịch vụ và tín dụng: Lãi từ các khoản cho vay và phải thu (Margin/Ứng trước) đạt gần 400 tỷ VND, chiếm tỷ trọng lớn nhất (39,1%) trong Tổng Doanh thu hoạt động.
Doanh thu nghiệp vụ môi giới chứng khoán đạt 279 tỷ VND, chiếm 27,3% tổng doanh thu, cho thấy thị phần môi giới của Công ty đã tăng trưởng đáng kể.
Sự tăng trưởng lợi nhuận đi kèm với việc mở rộng quy mô tài sản và nợ: Các khoản cho vay (Margin) tăng 48,16% lên 5.750,06 tỷ VND tại ngày 30/9/2025.
Để tài trợ cho việc này, Nợ phải trả của DNSE tăng 47,06% lên 9.716,31 tỷ VND, với Vay ngắn hạn chiếm phần lớn (9.197,98 tỷ VND). Mặc dù Vốn chủ sở hữu tăng lên 4.293,05 tỷ VND, tốc độ tăng của nợ khiến tỷ lệ đòn bẩy (Nợ/VCSH) của DNSE ở mức cao, khoảng 2,26 lần, báo hiệu rủi ro thanh khoản cần được theo dõi chặt chẽ. Chi phí đi kèm với hoạt động này là Chi phí lãi vay lũy kế 9 tháng đạt 38,10 tỷ VND.
Việc UBCKNN ra quyết định xử phạt vì vi phạm hạn mức cho vay là một chỉ dấu rõ ràng cho thấy hệ thống quản lý rủi ro của DNSE đã không theo kịp tốc độ tăng trưởng quy mô kinh doanh.
Hạn mức 10% Vốn chủ sở hữu được thiết lập để đảm bảo các công ty chứng khoán phân tán rủi ro và không để nguồn vốn tín dụng bị tập trung quá mức vào một tài sản đơn lẻ. Việc DNSE vi phạm chỉ tiêu này tại hai thời điểm (30/4 và 31/8/2025) cho thấy dấu hiệu của sự quản trị lỏng lẻo đối với quy định an toàn tài chính quan trọng này.
Chuyên gia khuyến cáo với quy mô cho vay margin đang ở mức cao hơn 5.750 tỷ VND và đòn bẩy tăng, Công ty Chứng khoán DNSE cần khẩn trương: Củng cố hệ thống kiểm soát nội bộ và các thuật toán kiểm tra tự động để đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các hạn mức cho vay.
Tăng cường quản lý rủi ro tập trung đối với danh mục tín dụng margin, đặc biệt là các mã cổ phiếu có tính thanh khoản cao nhưng biến động mạnh.
Đảm bảo chất lượng tài sản trong bối cảnh thị trường có thể đảo chiều, tránh tình trạng phải trích lập dự phòng lớn hơn mức 47,32 tỷ VND đã ghi nhận.
Sự việc này là một lời cảnh báo không chỉ đối với DNSE mà còn đối với toàn bộ các công ty chứng khoán đang đẩy mạnh hoạt động tín dụng, rằng tăng trưởng phải đi kèm với tuân thủ và quản lý rủi ro chặt chẽ để đảm bảo sự ổn định và bền vững của thị trường.
