Không chủ quan khi tới những nơi bệnh sốt rét đang hoành hành

Nguyễn Ánh Hiền
Sốt rét ác tính thể não là một bệnh lý nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong cao. Do vậy, khi nhận thấy triệu chứng sốt rét ác tính thể não, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị kịp thời, hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

Các bác sĩ của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận điều trị cho bệnh nhân nhiễm sốt rét ác tính với thể bệnh nguy kịch là sốt rét thể não và có biến chứng sốc sau chuyến công tác nước ngoài.

Trước đó, sau 3 ngày sốt, mệt mỏi, bệnh nhân đi khám, nhập viện với biểu hiện sốt cấp tính, tiểu cầu giảm. Các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc sốt xuất huyết Dengue. Tuy nhiên, sau 4 ngày điều trị, bệnh không thuyên giảm mà càng trở nặng nên bệnh nhân được chuyển tuyến đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Không chủ quan khi tới những nơi bệnh sốt rét đang hoành hành

Bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho bệnh nhân sốt rét cấp tính thể não.

Khi được đưa đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân sốt cao rét run, tụt huyết áp, rối loạn ý thức, suy đa tạng và tan máu, rối loạn đông máu nặng. Bệnh nhân được tiến hành hồi sức cấp cứu, đặt ống nội khí quản thở máy và lọc máu. Khai thác kỹ thông tin dịch tễ được biết, bệnh nhân đã đi nhiều nước.

Đặc biệt, thời gian vừa qua, bệnh nhân có chuyến công tác 2 tháng tại Sierra Leone (một nước Tây Phi). Lúc về nước, bệnh nhân quá cảnh ở Ethiopia 2 giờ và tại Thái Lan 7 giờ. Với các biểu hiện, tiền sử bệnh, các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc sốt rét ở nơi bệnh sốt rét đang hoành hành mạnh.

Theo bác sĩ Phan Văn Mạnh, Khoa Cấp cứu (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương), sau khi làm các xét nghiệm cần thiết, bệnh nhân có kết quả khẳng định dương tính với ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum (chủng sốt rét phổ biến nhất gây bệnh sốt rét ác tính ở châu Phi hiện nay) với mật độ ký sinh trùng trong máu rất cao (182.667 kst/mm3). Bệnh nhân nhiễm sốt rét ác tính với thể bệnh nguy kịch là sốt rét thể não và có biến chứng sốc.

Mặc dù được chẩn đoán bệnh ngay từ sớm, kết hợp các biện pháp hồi sức tích cực và dùng thuốc chống ký sinh trùng sốt rét sớm, tuy nhiên tiên lượng tử vong vẫn rất cao. Sau một tuần điều trị tích cực, đến ngày thứ 16 của bệnh, ký sinh trùng sốt rét ở trong máu của bệnh nhân đã không còn, bệnh nhân hết tan máu và thoát sốc nhưng vẫn phải thở máy và điều trị các biến chứng suy tạng khác.

Bác sĩ Phan Văn Mạnh thông tin, bệnh sốt rét là bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Plasmodium spp ở người gây nên, thường gặp ở các quốc gia nhiệt đới. Plasmodium spp lây truyền qua trung gian muỗi Anopheles. Bệnh biểu hiện điển hình bằng cơn sốt với 3 giai đoạn: Rét run, sốt nóng, vã mồ hôi. Tuy nhiên, nếu không khai thác kỹ bệnh sử và biểu hiện bệnh, chẩn đoán có thể bị bỏ qua.

Trong những thể lâm sàng nặng với biến chứng não, sốc, suy tạng... các triệu chứng bệnh thường chồng chéo và gây khó khăn trong chẩn đoán, tỷ lệ tử vong rất cao nếu không được điều trị kịp thời. Như ở bệnh nhân này, những dấu hiệu ban đầu gây lầm tưởng là sốt xuất huyết. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, với những người có biểu hiện sốt cấp tính kèm theo các yếu tố dịch tễ đi từ nước ngoài về, đặc biệt là các nước hiện đang lưu hành các bệnh sốt rét như các nước châu Phi, cần đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra, chẩn đoán và điều trị kịp thời.